پیکره (Oct 2024)

تحلیل سرمایۀ فرهنگی و شکل‌گیری هویت در انیمیشن‌های «شگفت‌انگیزان»، «وال- ای» و «راتاتویی»، براساس نظریۀ «سرمایۀ فرهنگی» پیر بوردیو

  • حامد میرزائی,
  • مهدی محمدزاده,
  • محمدعلی صفورا

DOI
https://doi.org/10.22055/pyk.2024.19267
Journal volume & issue
Vol. 13, no. 37
pp. 40 – 57

Abstract

Read online

مقدمه: پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل بازنمایی سرمایۀ فرهنگی و شکل‌گیری هویت در انیمیشن‌های «شگفت‌انگیزان» (۲۰۰۴)، «وال- ای» (۲۰۰۸) و «راتاتویی» (۲۰۰۷) می‌پردازد. این پژوهش با اتکا به نظریۀ «سرمایۀ فرهنگی» پیر بوردیو به‌عنوان چارچوب نظری خود، شباهت‌های مضمونی و رویکردهای منحصربه‌فرد انیمیشن‌های مذکور به سرمایۀ فرهنگی و هویت را بررسی می‌کند. هدف پژوهش حاضر شناسایی نقش سرمایه فرهنگی در شکل‌دهی به هویت شخصیت‌ها در انیمیشن‌های منتخب تبیین ذائقه و مصرف فرهنگی در بستر شکل‌گیری هویت است.روش پژوهش: پژوهش حاضر از تحلیل کیفی برای بررسی پویایی سرمایۀ فرهنگی و تأثیر آن بر شکل‌گیری هویت در انیمیشن‌های منتخب استفاده می‌کند. فرآیند جمع‌آوری داده‌ها با عنایت به یک مدل شش‌مؤلفه‌ای از سرمایۀ فرهنگی، و از راه مشاهده و خوانش عمیق انیمیشن‌ها و یادداشت‌برداری‌های متعدد از آن‌ها انجام می‌پذیرد. تفسیر داده‌ها شامل ترکیب و تطبیق این مشاهدات برای تشخیص الگوها و تضادهاست.یافته‌ها: با تجزیه‌ و‌‌ تحلیل انیمیشن‌های منتخب، هشت مضمون مشترک مربوط‌به سرمایۀ فرهنگی و شکل‌گیری هویت یافت شد: شکل‌گیری هویت فرهنگی و شبکه‌های اجتماعی، تحرک و طبقه‌بندی اجتماعی، به‌رسمیت‌شناسی و پویایی قدرت نمادین، سابقۀ آموزشی و هویت حرفه‌ای، ذائقه و مصرف فرهنگی، روایت‌های فرهنگی و بازنمایی رسانه‌ای، سرمایۀ فرهنگی تجسم‌یافته و تعامل اجتماعی و مقاومت و مذاکره دربارۀ هنجارهای فرهنگی. در مقام تطبیق و مقایسه، «راتاتویی» در بازنمایی قدرت دگرگون‌کنندۀ خلاقیت و هنر آشپزی، به‌چالش‌ کشیدن تعصبات اجتماعی و ترویج فراگیری در دنیای آشپزی، برتر از دو اثر دیگر ظاهر می‌شود. بازنمایی سرمایۀ فرهنگی در این انیمیشن برجسته‌تر است و تفسیری از شکل‌گیری هویت فراتر از هنجارهای مرسوم ارائه می‌دهد.نتیجه‌گیری: کاوش سرمایۀ فرهنگی و شکل‌گیری هویت در میان فیلم‌های انیمیشن، ارتباط وثیقی با تجارب انسانی و پویایی‌های اجتماعی دارد. هر یک از انیمیشن‌های «شگفت‌انگیزان»، «وال- ای» و «راتاتویی»، شخصیت‌هایی را به‌تصویر می‌کشند که در حال تغییر هویت در میان بافت‌های اجتماعی هستند. این انیمیشن‌ها از طریق روایت‌ها و شخصیت‌های متقاعدکنندۀ خود، اهمیت پذیرش تنوع، به‌چالش‌ کشیدن هنجارها و پرورش فراگیری را برجسته می‌کنند.

Keywords