تاثیر سرکه چوب و بیوچار بر عملکرد کمی و کیفی گیاه سویا در شرایط تنش کمبود آب

Abstract

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر بیوچار و سرکه چوب در تغذیه گیاه سویا به‌عنوان گیاهی پراهمیت در زمینه تولید روغن و پروتئین مورد نیاز انسان است، که از این طریق تأثیر این دو تیمار بر مقاومت گیاه به تنش خشکی به‌عنوان تنش مطرح محیطی در ایران شناخته شود. به این ‌منظور آزمایشی به‌صورت کرت‌های یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در طول فصل زراعی 1398 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی تربیت مدرس انجام شد. عامل اصلی این آزمایش شامل چهار رژیم آبیاری (تنش کمبود آب شدید، متوسط و ملایم و آبیاری مطلوب) و عامل فرعی شامل مواد ضد تنش یعنی سه غلظت سرکه چوب (غلظت‌های ppm5000، ppm10000 وppm 15000) و یک سطح بیوچار (5 تن در هکتار) و تیمار شاهد (بدون مواد ضد تنش) بودند. تنش کمبود آب در اوایل گلدهی گیاه اعمال شد. نتایج نشان داد تنش کمبود آب باعث کاهش معنی‌داری بر صفات ارتفاع، سطح برگ، تعداد غلاف در بوته، عملکردهای بیولوژیک، دانه، کاه، روغن و وزن هزار دانه شد. به‌طورکلی تیمار کودی (شامل سطوح سرکه چوب و بیوچار) در جدول آنالیز واریانس برای صفات ارتفاع بوته، تعداد غلاف و عملکرد کاه معنی‌دار نبود، اما بر سایر صفات اثر معنی‌داری داشت. ترکیب تیماری روی سطح برگ و عملکردهای بیولوژیک، دانه و روغن در سطح 1% معنی‌دار بود. به‌طورکلی استفاده از بیوچار در شرایط مطلوب آبیاری و سرکه چوب در شرایط تنش کمبود آب موجب بهبود عملکرد و اجزای عملکرد گیاه به تنش شده است.

Keywords

• اجزای عملکرد
• تنش خشکی
• دانه‌های روغنی
• رژیم‌های آبیاری
• کودهای آلی