فقه و اصول (Nov 2024)
نقش امکان جبران در حرج با رویکردی بر نقد مادۀ 56 قانون جمعیت
Abstract
مادهٔ 56 قانون جمعیت در فرضِ جبران حرج، سقط‌ِ جنین را ممنوع اعلام کرده است. در مورد شرط امکان جبران حرج در فقه، تحقیق درخوری دیده نمی‌شود و تطبیق قانون با شرع در این زمینه نیازمند پژوهش است. ابتلای بخشی از جامعه و همچنین اهمیت موضوع سقط جنین، به تحقیق ویژهای در موضوعات مربوط به سقط درمانی ضرورت بخشیده است. پژوهش حاضر با نگاه تحلیلی‌انتقادی نشان می‌دهد به‌دلیل تأثیر امکان جبران در نحوهٔ قضاوت عرف نسبت به موارد حرج، به‌طورکلی نمی‌توان چنین شرطی را نادیده گرفت، ولی عمومیت آن نسبت به همۀ موارد حرج محل تأمل است؛ چراکه باتوجه‌به تناسب حکم و موضوع در این مسئله و همچنین عدم‌صدق عنوان حرج، ادلۀ نفی حرج در موارد شایان توجهی تطبیق‌یافتنی نیست؛ از آن جمله مواردی است که مادر به‌دلیل نبود امکانات پزشکی و نگهداری، مشمول حرج جسمی است و با اقدامات جبرانی رفع حرج ممکن است. ولی در فرض حرج روحی اقدامات جبرانی نوعاً موجب رفع حرج نیست و در این موارد عنوان حرج همچنان صادق است. بنابراین اطلاق مادهٔ 56 در شرط امکان جبران، محل تأمل است.
Keywords
