EASTERLIN PARADOKSUNUN ALTERNATİF BİR YAKLAŞIMLA İNCELENMESİ: PANEL KESİRLİ POLİNOMİYAL MODELLER

Abstract

Easterlin Paradoksu, gelir ile yaşam memnuniyeti arasında doğrusal – logaritmik bir ilişkinin olduğunu ifade etmektedir. Buna göre, gelir düzeyindeki artış, bireylerin yaşam memnuniyeti düzeyini başlangıçta arttırmakta ancak bir noktadan sonra bu etki sabitlenmektedir. Bu çalışmada Easterlin Paradoksu makro düzeyde ele alınmıştır. Bu amaçla geniş bir ülke grubundan oluşan heterojen bir veri setinden faydalanılmıştır. Paradoksta yer alan ilişki için en uygun fonksiyonel şekli belirlemek amacıyla, literatürde yer alan çalışmalardan farklı olarak özgün bir yöntem kullanılmıştır. Kesirli polinomiyal modeller olarak ifade edilen bu yöntem, fonksiyonel ilişkilerin yapısını belirlemek için, değişkenlerin tamsayı olmayan kuvvetlerinden faydalanmaktadır. Bu yöntem, geniş çaplı bir model kümesinden en uygun olanı belirleme avantajına sahiptir. Bu çalışmada kesirli polinomiyal modeller ile panel veri modelleri entegre edilerek kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, yaşam memnuniyeti ile ekonomik büyüme arasında sigmoid yapıda, kübik – logaritmik bir ilişki bulunmaktadır. Buna göre, düşük ekonomik büyümeye sahip ülkelerde, gelirin yaşam memnuniyetine etkisi üssel olarak artarken, yüksek büyümeye sahip ülkelerde bu etki logaritmik yapıya benzer şekilde önce artış göstermekte, daha sonra bu artış etkisini kaybetmekte ancak sabit bir hale gelmemektedir. Dolayısıyla yüksek gelirli ülkelerde Easterlin Paradoksunun geçerli olması daha muhtemel olmakla birlikte, yine de tam olarak geçerli olduğu söylenemez. Klasik yöntemlerle elde edilen daha genel bulgulara karşılık, kesirli polinomiyal modellerin kullanımı, paradoksun geçerliliğine dair daha detaylı sonuçlar elde edilmesine olanak sağlamıştır.

Keywords

• kesirli polinomiyal modeller
• easterlin paradoksu
• yaşam memnuniyeti