بهینه‌سازی الگوی کشت محصولات کشاورزی دشت مهران براساس محدودیت‌های منابع آب، سطح زیرکشت و تنوع زیستی

Abstract

به علت محدودیت منابع آبی و سطح زیرکشت، تعیین الگوی کشت همواره یکی از چالش‌های اصلی کشور در بخش کشاورزی بوده است. در این تحقیق بهینه‌سازی الگوی کشت دشت مهران واقع در استان ایلام بر اساس محدودیت‌های منابع آبی، سطح زیرکشت و تنوع زیستی توسط الگوریتم زنتیک انجام می‌شود. مدل بهینه‌ساز بر روی سه سناریو که با ترکیب قیود مختلف ایجاد شدند، بکار برده شد. نتایج بیانگر آن بود که در سال زراعی 96-1395، الگوی کشت بهینه نبوده و شاخص تنوع زیستی نیز بسیار پایین می‌باشد. سود حاصله و تنوع زیستی در تمامی سناریوها بیشتر از شرایط موجود دشت مهران است. مقدار افزایش سود در سناریوهای یک، دو و سه به ترتیب 70، 101 و 132 درصد بیشتر از سود الگوی کشت موجود است و از منظر تنوع زیستی، معیار شانون - وینر در تمامی سناریوها بیشتر از دوبرابر معیار شانون - وینر در الگوی کشت موجود دشت مهران است. گندم، کلزا، کنجد و بامیه در اکثر الگوهای کشت بهینه حضور قابل توجهی دارند. گندم بیشترین سطح زیرکشت و گوجه فرنگی و یونجه و ذرت کمترین سطح زیرکشت را به خود اختصاص داده‌اند که دلیل آن سود پایین و مصرف بالای آب این محصولات می‌باشد. محصولاتی مانند ذرت، کنجد، بامیه و خیار، در الگوی کشت بهینه دارای سطوح زیرکشت قابل توجهی هستند و می‌توان از این محصولات به‌عنوان محصولات جایگزین کشت فعلی به منظور افزایش سود کشاورزی استفاده نمود.

Keywords

• الگوریتم ژنتیک
• الگوی کشت بهینه
• سطح زیرکشت
• شاخص تنوع زیستی
• مصرف آب