Relacje niemiecko-polskie w rzymskokatolickiej parafii pw. Świętej Trójcy w Machlińcu w archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego w przekazie ks. Władysława Krzystyniaka z 1922 roku

Abstract

Historia Kresów Południowo-Wschodnich w okresie II Rzeczypospolitej wciąż pełna jest „białych plam”, które czekają na odkrycie. Dotyczy to również badań nad relacjami pomiędzy narodami zamieszkującymi te ziemie przed II wojną światową. Niniejsza publikacja szczegółowo przybliża i opisuje warunki życia Niemców i Polaków w rzymskokatolickiej parafii Machliniec koło miasta Stryja w archidiecezji lwowskiej według stanu z 1922 r., w parafii, w której zdecydowaną większość wiernych stanowiła pierwsza nacja. W artykule można zatem znaleźć szczegółowe informacje dotyczące warunków ich życia codziennego, wielopłaszczyznowych odniesień do spraw Kościoła rzymskokatolickiego, a przede wszystkim kwestii liturgii odmawianej w językach narodowych. Sporo miejsca poświęcono zwłaszcza społeczności polskiej, która w zdominowanej przez Niemców parafii posiadała ograniczone prawa i swobody. Omawiana publikacja w zasadniczej części składa się z edycji źródłowej sprawozdania przesłanego w 1922 r. do Kurii Metropolitalnej we Lwowie przez ówczesnego duszpasterza w Machlińcu ks. Władysława Krzystyniaka. Tekst dokumentu opracowano i opatrzono licznymi przypisami, a także poprzedzono wprowadzeniem redakcyjnym, który przybliża go czytelnikom. Całość uzupełnia krótki koncept odpowiedzi Kurii, skierowany do ks. Krzystyniaka, który mimo faktu, iż nie zachował się w całości, stanowi i tak ważny dowód na to, iż kwestie poruszone przez autora zostały zauważone i nie zlekceważone. Edytowany dokument ks. Krzystyniaka nie był jak dotąd publikowany.

Keywords

• relacje polsko-niemieckie
• archidiecezja lwowska
• duszpasterstwo
• ks. Władysław Krzystyniak
• Machliniec
• Lwów