ارزیابی کارآیی کودهای دامی در تولید گیاه دارویی آویشن دنایی (Thymus daenensis L.)

Abstract

اگرچه کارایی کودهای دامی چندین فصل زراعی تداوم دارد، ولی کارایی سال اول اهمیت بیشتری دارد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی کارایی منبع و مقدار کود دامی در تولید گیاه دارویی آویشن دنایی (Thymus daenensis L.) به‌صورت اسپیلت پلات در زمان در قالب بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 و 1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح کود مرغی (100، 143 و 250 کیلوگرم نیتروژن در هکتار ؛ PM100، PM143، PM250)، سطوح کود گوسفندی (100، 143 و 250 کیلوگرم نیتروژن در هکتار؛ SM100، SM143، SM250)، سطوح کود گاوی (100، 143 و 250 کیلوگرم نیتروژن در هکتار؛ CM100، CM143، CM250) و کود شیمیایی (CF) و عدم مصرف کود (C) بودند که در دو چین مقایسه شدند. زیست‌توده گیاهی PM250، SM143 و SM250 در چین اول برتری معنی‎داری در مقایسه با CF داشت، ولی در چین دوم اختلاف معنی‎داری بین تیمارهای کود دامی و شیمیایی مشاهده نشد. در چین اول عملکرد اسانس سطوح متوسط و بالای کودهای مرغی و گوسفندی و سطح بالای کود گاوی بیشتر از CF بود، ولی در چین دوم فقط سطح بالای کود مرغی برتری معنی‎داری در مقایسه با CF داشت. کارایی مصرف کود در تولید زیست‌توده همه تیمارهای کودی به‌استثنای SM143 مشابه بود، ولی برای تولید اسانس SM143 و PM143 به‌ترتیب دارای بیشترین کارایی بودند. به‌کارگیری مقدار متوسط کود گوسفندی به‌دلیل برتری کارایی آن در مقایسه دیگر تیمارهای کودی اثربخشی بیشتری در اکوسیستم زراعی دارد، ولی چنانچه هدف تولید اسانس باشد، سطح بالای کود مرغی بر سطح متوسط کود گوسفندی اولویت دارد.

Keywords

• اسانس
• زیست‌توده گیاهی
• کارایی مصرف کود
• کود آلی