بررسی شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی و تعیین ارتباط آنها با ناتوانی عملکردی در اندام فوقانی پرستاران شاغل در بیمارستانهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شیراز

Abstract

هدف: اختلال به معنینقص در عملکرد ساختارهای بدن نظیر سیستم اسکلتی-عضلانی است و ناتوانی جنبه‌های منفی تعامل بین فرد و محیط می‌باشد. بررسی ارتباط بین اختلال و ناتوانی، سهم اختلال را در ایجاد ناتوانی مشخص می‌نماید. لذا هدف از این مطالعه بررسی شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی و تعیین رابطه بین این اختلالات با ناتوانی عملکردی اندام فوقانی در پرستاران بوده است. روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعه‌ای مشاهده‌ای از نوع مقطعی است که در بازه زمانی دو ماهه شهریور و مهرماه 1392 در سه بیمارستان دولتی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام گرفت. 72 پرستار در دسترس واجد شرایط که در زمان نمونه-‌ گیری در ایستگاههای پرستاری بیمارستان مستقر بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند. اطلاعات به شکل خود-اظهاری با استفاده از پرسشنامه‌های نوردیک و DASH جمع‌آوری شد. شیوع اختلالات در نواحی مختلف اندام فوقانی برآورد گردید. سطح ناتوانی در دو گروه با و بدون اختلال به کمک آزمون تی استیودنت بررسی شد. ارتباط بین وجود اختلال و ناتوانی به کمک ضریب Eta بررسی گردید. یافته‌ها: 70/8% از پرستاران مورد مطالعه، اختلال را در حداقل یک ناحیه از اندام فوقانی خود گزارش کردند. میانگین نمره DASH، 15/7±19/2 بود. سطح ناتوانی عملکردی اندام فوقانی در افراد دارای اختلال بطور معنادار بیشتر از افراد بدون اختلال بود (0/018=p). لیکن ضریب Eta معادل 0/28 نشان داد که همبستگی بین اختلال و ناتوانی در مطالعه حاضر ضعیف است. نتیجه‌گیری: شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی اندام فوقانی در پرستاران مورد مطالعه نسبتاً بالاست با این حال نمره 19/2 در پرسشنامه DASH بیانگر این است که میزان ناتوانی در جامعه مذکور پایین است. ارتباط ضعیف بین اختلال و ناتوانی در این مطالعه می‌تواند به علت پیچیده و غیرخطّی بودن رابطه بین این دو عامل باشد که نیاز به بررسیهای دقیقتر و مطالعات بیشتر را ضروری می‌سازد.

Keywords

• اختلالات اسکلتی-عضلانی
• ناتوانی عملکردی
• اندام فوقانی
• پرستاران