زبان پژوهی (Aug 2018)
بررسی معنی سازی و استنباط و الگوهای مفهومی اسامی مرکب درون مرکز فارسی
Abstract
با گسترش مرزهای دانش، نظام مفهومی بشر نیز تغییر میکند. این دگرگونی به دو شیوه انجام میپذیرد. نخست با مواجهه مستقیم با پدیدهها و تجربهکردن و یادگیری این مفاهیم از محیط پیرامون و دوم به وسیلة ترکیب مفاهیم موجود و خلق مفاهیم جدید. اسمهای مرکب بازنمایانندة کارکرد فرایند ترکیب در هر زبان است. در اسمهای مرکب، هسته توسط بخش بعدی که توصیفگر است، تعدیل و تحدید میشود. در واقع توصیفگر باعثِ تمایزِ اسمِ هسته از اسمهای هممقوله خود میشود. در هنگام شکلگیریِ ترکیبی نو، همواره انتظار میرود که معناهای اسمهای موجود در ترکیب تغییر کند و منطبق بر معنای اولیه و مستقل این اسمها نباشد. فرایند تولید معنای مجازی و استعاری و غیر استنباطی فرایندی مداوم از مقولهسازی ذهن بشر از جهان بیرونی است و معنای مجازی با معنای واژهبهواژه، پیوند نزدیکی دارد. بخش مهمی از فهم زبان روزمره، تعبیر اسمهای مرکب تازهوارد به زبان به وسیله ترکیب مفهومی است. فرایندی که نقش آن در تعبیر و استنباط و معنی بخشیدن نهایی به اسمهای مرکب مشهود است. سخنگویان هر زبان قادرند مفاهیم را به صورتهای مختلف با هم ترکیب کنند و نتیجه آن وجود اسامی مرکب با ساخت همسان اما دارای معنی و مفهوم متفاوت است. در این مقاله، چگونگی معنیسازی و استنباط و الگوهای مفهومی اسمهای مرکب درونمرکز فارسی بررسی میشود.
Keywords