تأثیر یادگیری مبتنی ‌بر آزمون-خطا و تغییرپذیری تمرین بر تلاش ذهنی و عملکرد پرتابی

Abstract

استفاده از تلاش ذهنی در تمرین متغیر و تمرین کم‌خطا از یکدیگر متفاوت است؛ به‌صورتی‌که دلیل افزایش یادگیری مهارت را افزایش خطا در تمرین متغیر می‎دانند؛ درحالی‌که نتیجة بهینة عملکرد در تمرین کم‌خطا به‎خاطر کاهش تلاش ذهنی در آن است؛ بنابراین، هدف پژوهش حاضر بررسی تناقض اثر تلاش شناختی در تغییرپذیری تمرین و یادگیری پنهان با به‌کارگیری هر دو روش یادگیری بر یک تکلیف پیچیدة یکسان و در شرایط یکسان تکلیف ثانویة شناختی بود. بدین‌منظور، 72 دانشجو به شش گروه 12 نفری کم‌خطا-متغیر، پرخطا-متغیر، کم‌خطا-ثابت، پرخطا-ثابت، کنترل-ثابت و کنترل-متغیر تقسیم شدند. تمامی گروه‌ها در پیش‌آزمون، سه روز تمرینی، آزمون‌های اکتساب، یادداری و انتقال ثانویه شرکت کردند. شرکت‌کنندگان گروه پرخطا-متغیر به‌ترتیب از فواصل 5/3، 25/3 ،3، 75/2 و 5/2 متری و گروه کم‌خطا-متغیر به‌طور برعکس در همین فواصل تمرین کردند؛ درحالی‌که گروه کم‌خطا-ثابت فقط از فاصلة 5/2متری، گروه پرخطا-ثابت فقط از فاصلة 5/3 متری، گروه کنترل ثابت از فاصلة سه‌متری و گروه کنترل-متغیر تمامی فواصل را به‌طور تصادفی تمرین کردند. برای تحلیل دقت پرتاب در مراحل اکتساب از تحلیل واریانس مختلط (3 * 3) (گروه * روز)، در مراحل آزمون از تحلیل واریانس مختلط (3 * 4) (گروه * آزمون) با سطح معناداری 05/0درنظر گرفته‌شد. در آزمون یادداری بین گروه‌ کم‌خطا-متغیر با گروه‌های پرخطا-متغیر (0.001 = P)، پرخطا-ثابت (0.002 = P) و کنترل-ثابت (0.006 = P) تفاوت معنادار وجود داشت. در آزمون انتقال، بین گروه‌ کم‌خطا-متغیر با گروه‌های پرخطا-متغیر (0.001 =P )، پرخطا-ثابت (0.001= P) و کنترل-ثابت (0.002 = P) تفاوت معنادار مشاهده شد. براساس نتایح، پیشنهاد می‌شود که مربیان، کاردرمانان و درمانگران می‌توانند در آموزش مهارت‎های حرکتی روش‌های تمرینی کم‌خطا و کنترل-متغیر را به‌کار گیرند.

Keywords

• تغییرپذیری تمرین
• یادگیری پنهان کم‌خطا
• تلاش شناختی
• مهارت پرتابی