Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Jun 2013)
KÖSEC AHMED TRABZONÎ’YE GÖRE NEFS VE NEFSİN KATEGORİLERİ
Abstract
Tasavvufta, kulun kötü huyları ve çirkin vasıfları, kötü his ve huyların mahalli şeklinde tanımlanan nefs, mutasavvıfların ilk dönemden itibaren ilgi gösterdikleri bir konudur. Mutasavvıflar, seyr u sülûk eğitiminde nefsin bilinmesi ve tezkiye edilmesinin manevî terakkî için gerekli olduğunu söylerler. Bu eğitimde sâlike rehber olan mürşîd-i kâmiller, nefsi tanımlamaya çalışmışlar ve onu edindiği özelliklere bağlı olarak farklı kategorilere ayırmışlardır. Mürşîd-i kâmillerin mürîdlerine yaptırdığı aşamalı eğitimin amacı, nefsin kötü sıfatlarından uzaklaşması ve iyi sıfatlarının kalıcı hale gelmesidir. Neticede insan benliğini dönüştürüp ilahî tecellîlere mazhar olur ve hakikatı keşfedebelir. Bu makale XVIII. yüzyıl Osmanlı mutasavvıflarından Kösec Ahmed Trabzonî’nin, nefsin tekâmül sürecinde geçirdiği aşamalardaki tasavvufî düşüncelerini konu edinmektedir.
