Arapçada “عَقَل/Akale” Maddesinin Anlam Alanı ve Kur’an’da Kullanımı

Abstract

Bir dilin öğrenilmesinde kelimelerin yüklendiği anlamların bilinmesi önemli bir olgudur. Kelimelerin anlamlarının zamanla, daraldığı veya genişlediği bilinmektedir. Arap dilinde bahsedilen bu durumların tamamına rastlamak mümkündür. Araplar, İslam’ın gelişi ile birlikte yeni bir inançla ve yeni bir kültürle karşılaştılar. Bu yeni inanç ve kültür onların eski, inanç ve kültürlerine yeni değerler, dillerine yeni lafızlar getirmenin yanı sıra, var olan lafızlara yeni manalar yüklemiş ya da kullanılagelen manalarda birtakım değişimler yapmıştır. Bir dil mucizesi olarak indirilen Kur’an’ın bunda katkısı büyüktür. Kur’an merkezli dil çalışmaları sayesinde Arap dilinin bugünkü gelişmişlik düzeyine ulaştığı söylenebilir. Kur’an’ın doğru anlaşılmasına küçük bir katkı olsun diye bu makalede عَقَل maddesi anlambilim açısından ele alınarak değerlendirilmiştir. Sözü geçen kelime, bazı klasik Arapça sözlüklerden taranarak bu kelimenin delalet ettiği manaların tespitine çalışılmış sonra Kur’an’da kelimenin geçtiği ayetler tespit edilerek bazı müfessirlerin bu kelimeye yükledikleri manalara yer verilmiştir. Bu sayede kelimenin manasında anlam daralması ya da anlam genişlemesi olup olmadığının tespitine çalışılmıştır.