Marshall Goodwin Sims Hodgson’a Göre 'Ökümen' Kavramı ve İslam Medeniyeti

Abstract

Ortadoğu kavramı, neredeyse yüz elli yıldan bile kısa bir geçmişe sahip tarihi bölgeyi ifade eder. Aynı zamanda, Bu coğrafya, dünya gündeminden düşmeyen bir konumda bulunduğundan çağrışımları açısından bir "siyasî" kavramdır. Sayasî tarihine ek olarak, bütün büyük dinlerin, mezheplerin, büyük klütür ve medeniyetlerin doğduğu, büyüdüğü, yayıldığı, aynı zamanda yok olduğu ve nihayet zengin bir miras bıraktığı bir coğrafyadır: Sümer, Mısır, Firavun, Asur-Babil, İbranî, Yemen-Hadramut, İran-Pers, Roma ve Bizans medeniyeti gibi uzun bir liste sayılabilir. Bu çalışma vesilesiyle üzerinde duracağımız Amerikalı tarihçi Marshall Goodwin Sims Hodgson, Avrupa merkezciliğinden uzak durmaya çalıştığı “İslâm’ın Serüveni” adlı çalışmasında, özellikle “Nil ve Ceyhun Arası”, “Ekümenik Alan”, “Medeniyetler Kuşağı” gibi bu bölge için özel tanımlar ve kavramlar geliştirmiştir. Bu makalede, Hodgson’ın “Ekümenik alan” kavramını inceleyeceğiz.