پژوهشنامه علم سنجی (Mar 2021)
مطالعه‌ای مبتنی بر تحلیل واژگانی در ادبیات حوزه مدیریت پروژه در طول زمان
Abstract
هدف: هدف اصلی این پژوهش، مطالعه اصطلاحات تخصصی در ادبیات حوزه مدیریت پروژه در طول زمان و بر اساس تحلیل واژگانی است. روش‌شناسی: این پژوهش بر اساس تحلیل واژگانی صورت گرفته و در آن با رویکرد توصیفی-اکتشافی، 2170 مقاله منتشرشده در مجله بین‌المللی مدیریت پروژه (IJPM) مورد بررسی و متن‌کاوی قرار گرفته‌اند. این نشریه بالاترین شاخص SJR را در میان مجلات تخصصی این رشته داراست و جامعه آماری این مطالعه، کلیه مقالات منتشرشده در این مجله از اولین شماره در سال 1983 تا پایان سال 2016 را شامل می‌شود. یافته‌ها: بر اساس اصطلاحات تخصصی پرکاربرد 10 گروه اصلی در حوزه مدیریت پروژه قابل شناسایی است. مدیریت ریسک، مدیریت طرح، مدیریت پورتفولیو و سازمان پروژه، یادگیری سازمانی و فرهنگ سازمانی از مهم‌ترین اصطلاحات ترکیبی مرتبط با موضوعات مدیریت و سازمان هستند. موضوعاتی چون تحلیل شبکه‌های اجتماعی، پروژه‌های هوافضا، پروژه‌های زیرساخت حمل و نقل و مدیریت ریسک اجتماعی از جدیدترین موضوعات سال‌های 2015 و 2016 هستند. همچنین مشخص شد که 4 دوره (فاز) در توسعه اصطلاحی در ادبیات حوزه مدیریت پروژه قابل شناسایی است و شکل‌گیری و ایجاد موضوعات جدید در تولیدات علمی این حوزه از سال 2004 با افول روبه‌رو شده است. اصطلاح سازمان پرکاربردترین اصطلاح تخصصی ادبیات حوزه مدیریت پروژه است که میزان اهمیت کاربردی آن در طول زمان افزایش یافته، به‌طوری‌که فراوانی این اصطلاح از 21.3 درصد در سال‌های 1983 تا 1995 به 30.7 درصد در بازه زمانی 2005-1996 و درنهایت 35.1 درصد در سال‌های 2006 تا 2016 رسیده است. نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد که علی‌رغم دستیابی دانش مدیریت پروژه به سطوحی از بلوغ، این رشته به لحاظ محتوایی از کمبود اصول علمی و بنیان‌های نظریه‌ای رنج می‌برد. در این میان به کمک دانش واسطه‌ای علم‌سنجی، برخی موضوعات جدید، موضوعات کمتر پرداخته‌شده و موضوعات اشباع‌شده شناسایی شده‌اند که می‌تواند به انتخاب هدفمند موضوعات در پژوهش‌های آتی و در نتیجه مرتفع‌کردن خلأها و نقص‌های موجود کمک شایانی نماید.
Keywords
