تاثیر تغییر اقلیم آینده بر احتمالات انتقال طبقات خشکسالی در اقلیم‌های حدی ایران (مطالعه موردی: ایستگاه‌های بندر انزلی و بوشهر)

Abstract

هدف از این مطالعه مقایسه فراوانی‌های انتقال و فراوانی‌های غیر شرطی خشکسالی در شرایط تغییر اقلیم آینده با شرایط اقلیم فعلی در دو اقلیم حدی ایران (بندر انزلی و بوشهر) می‌باشد. ریزمقیاس نمایی شرایط اقلیم آتی بر مبنای مدل LARS-WG در دوره آماری 2100-2056 به انجام رسید. دوره پایه مطالعه در هر دو ایستگاه، دوره 2005-1956 انتخاب شد. سپس، شاخص بارندگی استاندارد تعدیل شده در سه مقیاس زمانی شامل 3 ماهه، 6 ماهه و 12 ماهه در دوره‌های فعلی و آتی محاسبه و طبقه بندی گردید. به منظور مقایسه فراوانی های انتقال در دوره آتی با دوره پایه لازم بود تا وابستگی فراوانی‌های انتقال به مقیاس زمانی خشکسالی و شرایط اقلیمی بررسی شود. این کار به کمک مدل‌های لوگ-خطی چهار بعدی صورت گرفت و بهترین ساختار مدل لوگ-خطی با استفاده از روش حذف پس-رو تعیین شد. بر مبنای مدل بهینه لوگ-خطی ماتریس فراوانی های مورد انتظار محاسبه شد. آزمون نسبت بخت‌ها برای مقایسه فراوانی‌های انتقال طبقات خشکسالی در دو حالت، یکی در شرایط تغییر مقیاس زمانی خشکسالی و دیگری، در شرایط تغییر اقلیم آینده اجرا گردید. نتایج تحقیق حاکی از افزایش معنی‌دار فراوانی‌های انتقال در ایستگاه بندر انزلی (انتقال از طبقه خشکسالی شدید به غیر خشکسالی و بالعکس) و کاهش معنی‌دار در ایستگاه بوشهر (ماندگاری در طبقه خشکسالی شدید) بود. از نظر فراوانی های غیرشرطی نیز مشخص شد که فراوانی طبقه بسیار شدید خشکسالی (در ایستگاه بندر انزلی) و طبقه متوسط خشکسالی (در ایستگاه بوشهر) در آینده نسبت به گذشته افزایش می یابد.

Keywords

• تغییر اقلیم
• خشکسالی
• شاخص بارندگی استاندارد تعدیل شده
• مدل لوگ-خطی
• اقلیم‌های حدی