بررسی کارایی شاخص¬های منتج از فناوری سنجش از دور در ارزیابی خشکسالی هواشناسی؛ مطالعه¬ی موردی: حوضه¬ی آبریز سفیدرود

Abstract

در سال­های اخیر خشکسالی با تأثیرات مخرب در بخش­های مدیریت منابع آب، زیست­محیطی، اکولوژیکی به عنوان بحران جدی تلقی می‌شود. برنامه­ریزی و اقدامات پیشگیرانه در برابر خشکسالی در کاستن اثرات آن از اهمیت چشمگیری برخوردار است. در این راستا استفاده از روش مناسب پایش و پیش بینی خشکسالی می­تواند تأثیر قابل توجهی در مقابله با این پدیده داشته باشد. در این تحقیق جهت پایش خشکسالی از اطلاعات حاصل از تصاویر سنجنده MODISدر استخراج شاخص­های NDVI، NDWI، ، DSI، VTCI استفاده شده است. هدف انتخاب شاخص مبنا بر اساس ارتباط با عامل موجد خشکسالی در حوضه­ی آبریز سفید‌رود جهت بررسی و مطالعه­ی خشکسالی و اثرات آن می­باشد. متوسط خطای حاصل از محاسبات دمای سطح زمین با استفاده از الگوریتم پنجره­ی مجزا توسعه داده شده توسط پرایس 84/3 درجه سانتی­گراد بوده است. بیشترین مقدار ضریب همبستگی بین بارش ماهانه با شاخص­های مورد مطالعه مربوط به شاخص VTCI می‌باشد. همچنین سایر شاخص­های مورد مطالعه بجز شاخص VTCI دارای تأخیر زمانی نسبت به زمان وقوع بارش هستند. کمترین میزان ضریب همبستگی مربوط به شاخص NDVI می­باشد که دلیل آن را می­توان در نوع پوشش گیاهی حاکم در منطقه­ی مورد مطالعه دانست. بنابراین شاخص VTCI در تعیین شرایط خشکسالی (زمان واقعی) به علت تلفیق خصوصیات حرارتی (دمای سطح زمین) و اطلاعات حاصل از بازتاب طیفی (شاخص­های پوشش گیاهی) در قالب فرمول­بندی مناسب، می­تواند مثمرثمرتر باشد.