Pizhūhish/hā-yi Rūstāyī (Feb 2011)
فرآیند بومی‌سازی شاخص‌های توسعه پایدار گردشگری روستایی در ایران
Abstract
مفهوم پایداری در صنعت گردشگری، طی چند دهه گذشته یکی از اصلی‌ترین و در عین حال مباحثه‌انگیزترین مفاهیم توسعه گردشگری و به عنوان چارچوبی برای فهم روندهای توسعه اقتصادی_اجتماعی و مدیریت منابع طبیعی و گردشگری در سراسر جهان مطرح شده است. این در حالی است که از یک‌سو پیچیده و غامض بودن این مفهوم و از سوی دیگر نحوه عملیاتی کردن و اندازه‌گیری پیشرفت به سوی پایداری در صنعت گردشگری، آن شاخص‌ها و معرف‌های دقیق و جامعی که بتواند با در نظرگرفتن همه جوانب، پایداری گردشگری را اندازه‌گیری کند و توسعه پایدار گردشگری را میسر سازد، ضروری به نظر می رسد. از سوی دیگر در وضعیت کنونی گردشگری روستایی کشور و با توجه به جوان بودن بسیاری از مقاصد گردشگری روستایی، ضرورتِ در اختیار داشتن مجموعه‌ای مناسب از شاخص‌های توسعه پایدار گردشگریِ روستاییِ بومی‌شده برای ارزیابی وضعیت و ترسیم مسیر آینده، امری بسیار حیاتی و راهبردی تلقی می‌شود. بدین منظور مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی _ تحلیلی و پیمایش و نظرخواهی از استادان، خبرگان و متخصصان امر به شیوه دلفی به ارائه شاخص‌ها و معیارهای مناسب (بومی‌شده) برای اندازه‌گیری پیشرفت به سوی پایداری گردشگری در ایران پرداخته است. بر اساس یافته‌های تحقیق در مجموع تعداد 80 شاخص برای ارزیابی پایداری گردشگری روستایی به دست آمده که از این تعداد 22 شاخص برای ارزیابی پایداری اجتماعی، تعداد 24 شاخص برای ارزیابی پایداری اقتصادی و تعداد 34 شاخص برای ارزیابی پایداری محیطی گردشگری روستایی بوده که مناسب با ساختار روستاهای ایران و سازگار با محیط روستاهاست.
