بررسی اثر تنش خشکی بر برخی شاخص های فتوسنتزی و رشدی گیاه مرزه (.Satureja hortensis L)

Abstract

برای مدیریت بهتر عملکرد گیاه تحت شرایط تنش آبی و بررسی وضعیت رشد گیاه، تعرق، هدایت روزنه‌ای، توان فتوسنتزی گیاه (فرآیند اصلی تعیین‌کننده رشد گیاه) و رنگیزه های فتوسنتزی (کلروفیل a، کلروفیل b و کاروتنوئید) آزمایشی به صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان در سال 1396 انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل تنش خشکی در چهار سطح (شاهد، 80، 60 و 40 درصد نیاز آبی گیاه) بودند. آبیاری به صورت وزنی انجام گرفت. اندازه گیری تبادلات گازی و برداشت مورفولوژیکی به ترتیب ۸۰ و ۹۰ روز بعد از اعمال تنش انجام شد. نتایج نشان داد تنش آبی سبب کاهش معنی‌داری در هدایت روزنه‌ای، سرعت تعرق، سرعت فتوسنتز، دی‌اکسید کربن درون‌سلولی، کارایی مصرف آب فتوسنتزی و کارایی کربوکسیلاسیون گردید. بیشترین مقادیر پارامترهای فوق مربوط به تیمار شاهد و کمترین مقادیر مربوط به تیمار 40 درصد تامین نیاز آبی بود که نسبت به تیمار شاهد، به ترتیب 68.08، 59.90، 61.42، 37.96، 20.79 و 37.5 درصد کاهش یافتند. رنگیزه‌های فتوسنتزی نیز تحت تاثیر تنش خشکی کاهش معنی داری را نشان دادند. بیشترین مقادیر کلروفیل a، b و کاروتنوئید در تیمار شاهد و کمترین این مقادیر در تیمار 40 درصد نیاز آبی مشاهده گردید و در نهایت تنش خشکی به صورت معنی داری، باعث کاهش مقادیر پارامترهای رشد از جمله ارتفاع بوته، قطر ساقه، وزن خشک گیاه گردید.

Keywords

• تنش ‌خشکی
• سرعت تعرق
• سرعت فتوسنتز
• مرزه
• هدایت روزنه‌ای