مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار (May 2022)
تبیین و تحلیل الگوهای گذران اوقات فراغت در سالمندان:تحلیل محتوای کیفی
Abstract
هدف: از آنجایی که مشارکت در فعالیتهای فراغتی، سلامت جسمی و روانی سالمندان را بهبود می‌بخشد، در این مطالعه به تبیین و تحلیل الگوهای فراغتی سالمندان جهت آشکارسازی مشکلات، نیازها و موانع فراغتی برای سیاستگذاران پرداخته شده است. روش بررسی: مطالعه ی حاضر، مطالعه ی کیفی با استفاده از تحلیل محتوای قراردادی بوده که در آن بر اساس نمونه گیری هدفمند، 21 سالمند بالای 60 سال با حداکثر تنوع انتخاب شده و جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه ی نیمه ساختار یافته تا اشباع داده ها در سال 1397صورت گرفت. از چهار معیار مقبولیت ، قابلیت اطمینان، قابلیت انتقال و قابلیت تأیید پیشنهادی گوبا و لینکن جهت ارزیابی صحت داده‌ها استفاده شد. یافته ها: سه مضمون اصلی شکل گرفته از مطالعه عبارت بودند از: فعالیت های اوقات فراغت، موانع مشارکت در فعالیتهای اوقات فراغت و عوامل موثر بر اوقات فراغت. هشت طبقه اصلی "تفریح"، "ورزش"، "تعاملات اجتماعی"، "استراحت"، "فعالیت هنری"، "فعالیت فرهنگی"، "رسانه"، "پرداختن به فرائض دینی"از آنالیز داده‌ها استخراج شد رایج ترین فعالیتهای اوقات فراغت در سالمندان تماشای تلویزیون، پیاده‌روی، رفتن به پارک و رفتن به مساجد بود. همچنین، مهمترین موانع مشارکت در فعالیتهای فراغتی مشکلات اقتصادی، ناتوانی جسمی و عدم دسترسی به تسهیلات فراغتی بود. نتیجه گیری: با توجه به رایج‌ترین فعالیتهای فراغتی در سالمندان و موانع مشارکت در فعالیتهای فراغتی، میتوان با تدارک برنامه‌های تفریحی، ورزشی، آموزشی و مذهبی از جمله پیاده روی و توجه به غنی سازی برنامه های تلویزیون، از سوی نهادها و سازمانهای مسئول و در دسترس قرار دادن این تدارکات، زمینه ی رفاه و سلامت سالمندان را فراهم نمود.
