ریزداده‌ها و کاربرد آن در حوزه‌های علمی مختلف: مطالعۀ علم‌سنجی

Abstract

هدف: هدف از پژوهش، شناسایی ویژگی‌های تولیدات علمی حوزۀ ریزداده نمایه‌شده در پایگاه وب آو ساینس و تبیین کاربرد آن بر مبنای شناسایی واژگان تولیدات علمی مرتبط با این موضوع به تفکیک حوزه‌های علمی است.روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی با رویکرد علم‌سنجی و روش تحلیل محتوا و بهره‌مندی از فنون تحلیل هم‌واژگانی و تحلیل شبکه اجتماعی انجام شده است. تحلیل داده‌ها با نرم‌افزارهای هیست‌سایت، بایب‌اکسل، گفی و اس‌.پی.اس‌.اس؛ و ترسیم داده‌ها با نرم‌افزار وی ­او ­اس ویوئر انجام شده است.یافته‌ها: طی دهه‌های گذشته میزان انتشار تولیدات علمی حوزۀ ریزداده روندی افزایشی با میانگین نرخ رشد سالانۀ 15.59 درصد داشته است. هرچند دانشگاه چنگ‌کونگ (تایوان) از نظر میزان تولید علم و دریافت استناد جایگاه اول را کسب کرد، درمجموع ایالات متحده، چین و آلمان به‌عنوان کشورهای برتر شناخته شدند. بیش از 90 درصد این تولیدات مربوط به حوزه‌های علوم رایانه، مهندسی، ریاضیات، مخابرات و فیزیک است. خوشه‌بندی هم‌واژگانی در این حوزه‌ها به‌ترتیب منجر به تشکیل 8، 6، 7، 5 و 3 خوشه شد. بیشترین مرکزیت درجه مربوط به یادگیری ماشینی، اینترنت اشیاء و وجود جهانی است؛ کلیدواژه‌های انطباق، نمودار دوقطبی و یادگیری ماشینی بیشترین مرکزیت نزدیکی و یادگیری ماشینی، فناوری تکامل بلندمدت و وجود جهانی دارای بیشترین مرکزیت بینابینی در حوزه‌های علمی فوق‌اند.نتیجه‌گیری: الگوی انتشار تولیدات علمی حوزه ریزداده‌ها نشان‌دهندۀ وضعیت بالندگی مستمر است. مباحث نظری ریزداده‌ها بیشتر در علوم ریاضیات و فیزیک تکامل یافته و کاربردهای آن در علوم رایانه و حوزه‌های دیگر در حال گسترش است.

Keywords

• ریزداده
• علم‌سنجی
• کلان‌داده
• هم‌واژگانی
• ساختار فکری دانش
• تحلیل شبکه اجتماعی