بررسی پایداری منابع آب در حوضه زاینده رود با استفاده از شاخص‌های پایداری و مدل GMS (مطالعه موردی: آب خوان نجف آباد در حوضه زاینده رود)

Abstract

امروزه استفاده بی­رویه از منابع آب سطحی و زیرزمینی این منابع را در معرض خطر قرار داده و از این رو وجود یک برنامه جامع مدیریتی در جهت بهبود بازخوردها و حفظ تعادل و پایداری منابع آب ضروری است. در این مطالعه برای بررسی پایداری منابع آب در این منطقه از سه شاخص نسبت آب مصرفی به آب تجدیدپذیر(C/RW)، آب در دسترس (WAI) و تنش آبی(WSI) استفاده شده است. نتایج سه شاخص نشان­دهنده عدم تعادل در عرضه و تقاضا بوده و در نهایت گویای تنش آبی شدید در محدوده مذکور می­باشد. بر این اساس مقدار شاخص نسبت آب مصرفی به آب تجدیدپذیر(C/RW) 8/0، آب در دسترس (WAI) 3/.- و شاخص تنش آبی (WSI) محدوده نجف آباد 27/1 برآورد گردید. در گام بعدی با استفاده از تعیین تغییرات حجم ذخیره، صحت محاسبات بیلان دشت بررسی و با تهیه اطلاعات اولیه، مدل عددی مادفلو در نرم افزارGMS با هدف صحت­سنجی نتایج شاخص­های پایداری اجرا شد. مدل تهیه­شده در حالت ماندگار و در دوره زمانی 93-1389 برای حالت غیر ماندگار واسنجی و صحت­سنجی گردید. نتایج مدل‌سازی نیز نشان داد که بیلان دراز‌مدت دشت منفی و کسری مخزن به میزان 178- میلیون متر‌مکعب در طی سال­های93-1389 است، که نشان‌دهنده هم سو بودن نتایج مدل‌سازی و شاخص­های پایداری می­باشد. هم‌چنین این نتایج نشان می­دهد، توسعه فعلی در محدوده نجف­آباد باعث بروز عدم تعادل منابع آب در این محدوده شده که به تبع آن ناپایداری آبخوان در شرایط آتی را به دنبال خواهد داشت.

Keywords

• مدل‌سازی آب زیرزمینی
• تنش آبی
• بیلان منابع و مصارف
• modflow
• تعادل‌بخشی آبخوان