Psychiatria i Psychologia Kliniczna (Sep 2010)
Trudna diagnoza – dylematy rzetelnej oceny ADHD u dorosłych pacjentów. Część II. Proces diagnozy i diagnoza różnicowa
Abstract
Nie ma wątpliwości, że diagnoza ADHD u pacjentów dorosłych jest procesem trudnym i powinna być stawiana przez wszechstronnego i rzetelnego klinicystę. W ocenie powinien on wziąć pod uwagę różne aspekty z historii pacjenta, ocenić jego obecne funkcjonowanie, stopień upośledzenia funkcjonowania w dorosłym życiu oraz wykluczyć wszelkie inne alternatywy, które mogłyby tłumaczyć zaburzenia koncentracji uwagi, nadruchliwość i impulsywność. Aby można było zdiagnozować ADHD u osoby dorosłej, pacjent musi cierpieć na to zaburzenie od dzieciństwa. Jest mało prawdopodobne, że osoba, która obecnie spełnia kryteria diagnostyczne ADHD, ale która do czasu ukończenia szkoły średniej nie doświadczyła pogorszenia funkcjonowania, będzie miała to rozpoznanie. Diagnozując ADHD u dorosłych, musimy znaleźć dowody na słabe lub nieadekwatne przystosowanie, którego skutkami mogą być: utrata pracy, wieloletnie trudności z ukończeniem studiów, osiągnięcia akademickie znacznie poniżej możliwości intelektualnych, trudności w małżeństwie lub w utrzymaniu bliż- szych relacji z ludźmi. Bardzo ważną czynnością w procesie diagnostycznym ADHD u dorosłych, niestety często pomijaną, jest systematyczne sprawdzanie, czy występujące trudności nie są w istocie wywoływane przez inne zaburzenia psychiczne lub choroby somatyczne. Należy zbadać, czy objawy pacjenta nie występują w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej, SUD czy zaburzeń osobowości, zwłaszcza osobowości borderline. Ostatnim ważnym krokiem w procesie diagnostycznym jest zbadanie, czy oprócz ADHD występują także inne zaburzenia. Warto zauważyć, że wiele zaburzeń, które należy uwzględnić w diagnozie różnicowej, może występować nie zamiast ADHD, ale równolegle z nim.
