Hâtıb b. Ebû Beltea Hayatı ve Faaliyetleri

Abstract

Aslen Yemenli olan ve mükâtebe yolu ile özgürlüğüne kavuşan Hâtib b. Ebû Belteʻa, Cahiliye Dönemi’nde şairliği ve süvariliği ile meşhurdur. Hicretten önce Müslüman olmuş, Habeşistan’a hicret etmeyerek Hz. Peygamber’in yanında kalmayı tercih etmiştir. Hicret için izin verilmesinin ardından Medine’ye hicret etmiş ve vefatına kadar Hz. Peygamber’in yanından ayrılmamıştır. Hâtıb b. Ebû Belteʻa’yı diğerlerinden farklı kılan ise onun Mekke’nin fethi için sefere çıkılmadan önce yapmış olduğu hatadır. O, Mekke ileri gelenlerine bir mektup göndermiş ve Hz. Peygamber tarafından özellikle gizli tutulmasına rağmen durumu haber vermek istemiştir. Bu nedenle de ihanet ile suçlanmıştır. Bu olay İslam tarihinde birçok tartışmalara neden olacak olan Bedir ashabının affedilmesi ile ilgili hadiseye de konu olmuştur. Yine aynı olay nedeni ile Mümtehine Suresi’nin ilk ayetleri nazil olmuştur. Hâtıb b. Ebû Belteʻa’yı farklı kılan ikinci olay ise Hz. Peygamber’in İslam’a davet içeren mektubunu Mısır Mukavkıs’ına götürmesidir. Burada Mukavkıs karşısında Hz. Peygamber’i ve İslam’ı en güzel şekilde savunmuştur. Bu çalışmamızda birçok tartışmanın merkezinde kalmış olan Hâtıb b. Ebû Belteʻa’nın hayatı, askerî ve siyasi faaliyetleri üzerinde duracak ve ona yöneltilen ithamları irdeleyeceğiz.

Keywords

• i̇slam tarihi
• mekke’nin fethi
• diplomasi
• mektup
• elçi
• hâtıb b. ebû belteʻa
• mukavkıs