سیاست علم و فناوری (Jun 2019)
ارزیابی سیاست‌های علم، فناوری و نوآوری
Abstract
ارزیابی سیاست در تمام حوزه‌ها امری ضروری و مستلزم بهبود کارآمدی دولت‌ها و پاسخگویی آنهاست. در حوزه علم، فناوری و نوآوری نیز همسو با رشد سیاست‌گذاری‌های ملی و منطقه‌ای، شاهد رشد پیشینه و تجربیات ارزیابی این سیاست‌ها بوده‌ایم. در این مقاله با مرور مفاهیم و مؤلفه‌های مختلف ارزیابی سیاست شامل ابعاد و معیارها، زمان‌بندی، روش‌ها و شاخص‌ها، تلاش شده تمام اجزای یک فرآیند کامل ارزیابی سیاست ارائه شود. ابعاد اصلی ارزیابی شامل تناسب، کارایی و اثربخشی که شاخص‌های ارزیابی ذیل آنها تعیین می‌شوند؛ زمان‌بندی چهارگانه آینده‌نگر، هم‌زمان، بینابین و گذشته‌نگر و همچنین سطوح سه‌گانه سیاست، برنامه و فعالیت، به همراه روش‌های کمّی، کیفی و نیمه‌کمّی، مؤلفه‌های یک ارزیابی هستند که در فرآیندی نظام‌مند اطلاعات لازم را برای گروه‌های خبره فراهم می‌کنند تا نتایج ارزیابی علاوه بر انتشار، بازخوردهای مناسب را برای بهبود اهداف و برنامه‌ها در اختیار سیاست‌گذاران قرار دهند. مقاله همچنین به نحوه تدوین ارزیابی‌پذیر سیاست پرداخته و در نهایت، نمونه تجربه ارزیابی سیاست فناوری نانو در ایران ارائه می‌شود.
