طراحی برنامه مداخلاتی ویژه مادران نوزاد نارس و ارزیابی اثربخشی آن براسترس فرزندپروری و بهبود رابطه مادر-نوزاد

Abstract

هدف این پژوهش آموزش برنامۀ مداخله‌ای آموزشی– روانی و ارزیابی اثربخشی آن بر استرس فرزندپروری و بهبود رابطۀ مادر- نوزاد بود . این پژوهش یک کارآزمایی بالینی تصادفی بود که در سال 1396انجام شده است. جامعۀ آماری این پژوهش عبارت است از کلیۀ مادران داری نوزاد نارس، بیمارستان‌های استان مازندران که از این میان 40 مادر به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده‌اند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرارگرفته‌اند. برنامۀ محقق‌ساختۀ مداخله‌ای روان‌شناختی-آموزشی شامل دوازده جلسۀ یک‌ساعته و ابزارهای پژوهش شامل مقیاس محقق‌ساختۀ استرس فرزندپروری (1397) و چک‌لیست محقق‌ساختۀ تعامل مادر-نوزاد (1397) بوده و برای تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش از طرح اندازه‌گیری مکرر و تجزیه و تحلیل واریانس چندمتغیره استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که مداخلات آموزشی-روانی ویژۀ مادران نوزاد نارس، بر میزان کاهش استرس فرزندپروری و سه مولفۀ آن «آشفتگی والدینی، تعامل آشفتۀ والد - نوزاد و انتظارات منفی والدینی» اثر معنا­داری گذاشته ((P<0.01 همچنین تعامل والد-نوزاد نیز بهبود پیدا کرده است((P<0.01. نتایج آزمون‌های تعقیبی نشان داده است که تنها مؤلفۀ رفتارهای احساسی تعامل والد - نوزاد متأثر شده ‌است .(p<0.05) نتایج پژوهش نشان می‌دهد که برنامۀ مداخلاتی آموزشی-روانی بر کاهش استرس فرزندپروری و بهبود رابطۀ مادر-نوزاد مؤثر بوده است؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود از این‌گونه برنامه‌ها در ارتقای کیفیت زندگی مادران با نوزاد نارس استفاده شود.

Keywords

• استرس فرزندپروری
• تعامل والد - نوزاد
• نوزاد نارس
• برنامه مداخله ای
• مادران