Kobiety na łamach tygodnika „Odgłosy”

Abstract

Artykuł dotyczy językowych sposobów prezentowania osiągnięć kobiet, które w latach 1968–1977 znalazły się w finale plebiscytu organizowanego przez redakcję łódzkiego tygodnika społeczno-kulturalnego „Odgłosy”. Pomysłodawcom plebiscytu Łodzianin Roku zależało na tym, by docenić wartościowe działania i ludzi, którzy przyczyniali się do rozwoju miasta. W czasie dziesięciu lat trwania konkursu w gronie stu osób pretendujących do tytułu znalazło się dwadzieścia sześć kobiet. Zagadnieniami wpływającymi na analizę są wybrane elementy teorii językowego obrazu świata, a także konceptualizacja należąca do zasadniczych pojęć z zakresu językoznawstwa kognitywnego. Materiał badań stanowią sylwetki trzynastu łodzianek, które głosami mieszkańców zdobyły tytuł – Łodzianin Roku. Zgromadzony materiał został przyporządkowany do sześciu kategorii tematycznych, których nazwy są cytatami z omawianych tekstów prasowych: Kobiety, które „otwierają światy nawet nieprzeczuwalne”; „Liczą się minuty i sekundy…” – o ratowaniu życia najmłodszych; „Najrzadsze z operowych ptaków” – łódzkie śpiewaczki; „Jedna jedyna wybrana dziewczyna! Jadzia” – w kręgach teatru, filmu i tańca; „Oto ile może i potrafi jedna słaba kobieta” – kreatorki łódzkiego życia kulturalnego; „Wypełniałam tylko swój obowiązek”. Zgromadzony materiał pozwolił zaobserwować w jaki sposób opisywano dokonania kobiet ze środowiska naukowego (Anna Rynkowska, Stefania Skwarczyńska, Olga Olgina), które ukazywano jako wizytówki Łodzi, „wychowawczynie pokoleń”, „trwale zrośnięte z uczelniami”. Symbolem nadludzkiej siły i determinacji, osobą dokonującą rzeczy niemożliwych określano na łamach „Odgłosów” lekarza Halinę Krysińską, zaś kobietą – bohaterką była Irena Chojnacka. W gronie wyróżnionych postaci nie zabrakło silnych, zorganizowanych łodzianek mających zdolności przywódcze (Krystyna Kondratiuk – inicjatorka powstawania Muzeum Włókiennictwa, Maria Ryl – współtwórczyni Teatru „Arlekin”, Izabela Nagórko – dbająca o rozwój łódzkich bibliotek, Teresa Skoczylas – kierownik zakładowego ośrodka kulturalnego). Łódzkie śpiewaczki, Teresa Wojtaszek-Kubiak i Teresa May-Czyżowska, były na stronach „Odgłosów” przedstawiane jako „rzadkie operowe ptaki”, promujące Łódź i zachwycające świat talentem. Doceniono także pracę choreograf Jadwigi Hryniewieckiej, założycielki Reprezentacyjnego Zespołu Tańca Związków Zawodowych Włókniarzy im. Harnam oraz zasługi łódzkiej legendy – aktorki Jadwigi Andrzejewskiej.

Keywords

• obrazy kobiet
• sylwetki prasowe
• prasa regionalna
• językowy obraz świata