پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل (Feb 2018)
ارزیابی مزیت و شکاف تکنولوژیکی مدیریت پایدار جنگل
Abstract
سابقه و هدف: امروزه انسان به این مهم رسیده است که بقای آینده گان تابع مدیریت نسل حاضر است بنابراین برای حفظ امکان بقای نسلهای امروز و فردا، تفکر توسعه پایدار و مدیریت پایدار را پذیرفته و راهی بجز آن متصور نیست. به منظور دستیابی به این مفهوم اقدام به سیاستگذاری و برنامه ریزی در سطوح بین المللی، ملی و محلی نموده و راههای اجرای بهینه آن را بررسی می نماید. تفکر مدیریت پایدار منابع طبیعی و همچنین جنگلها در این راستا مورد توجه قرار گرفته، ولی متاسفانه به کندی پیش می رود و نیاز به محرکی دارد که متناسب با شرایط امروزه و نیازهای فردا عمل نماید. بنابراین در این پژوهش تکنولوژی به عنوان یکی از اصل های توسعه پایدار و محرکی برای رسیدن به مدیریت پایدار جنگل مورد بررسی قرار گرفته است. هدف این تحقیق ارزیابی ظرفیت ها و نیازهای تکنولوژیکی جهت دستیابی به مدیریت پایدار جنگل می باشد. مواد و روش ها: مزیت و شکاف تکنولوژیکی برای دستیابی به مدیریت پایدار جنگل در استان همدان با ابزار کپ تک بررسی شده است. برای این منظور از معیارها و شاخصهای تکنولوژی و اصول مدیریت پایدار جنگل استفاده شده است. این تحقیق از نوع پیمایشی توصیفی با جامعه هدف کارشناسان بخش جنگل اداره کل منابع طبیعی و با نمونه برداری غیر احتمالی هدفمند بوده است. یافته ها: نتایج این بررسی نشان داد که اصل های مدیریت پایدار جنگل بر اساس معیارها و شاخص های تکنولوژی ابزار کپ تک دارای مزیت کلی 40 درصد و شکاف 60 درصد می باشند. کمترین مزیت موزون در پارامتر سیستم ها و رویه ها با مقدار 33 درصد و بیشترین میزان مزیت موزون در پارامتر سطح پشتیبانی و بهینه سازی با مقدار 49 درصد می باشد. بیشترین مزیت معیار رویکرد مدیریتی مربوط به شاخص فرهنگ سازمانی به مقدار 49 درصد و کمترین مزیت مربوط به شاخص حل مساله با مقدار 35 درصد می باشد. بر اساس شاخص های رویکرد مدیریتی، اصل اول مدیریت پایدار جنگل، یعنی سیاست، برنامه ریزی و چارچوب های سازمانی، بیشترین مزیت را که مقداری برابر 50 درصد می باشد را کسب کرده است و کمترین مزیت مربوط به اصل پنجم، یعنی توافق ذی نفعان برای حفظ سلامت اکوسیستم جنگل و رفاه انسان های وابسته به جنگل به مقدار 38 درصد به دست آمد. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت مدیریت پایدار جنگل و اهمیت تکنولوژی و مدیریت آن در عصر حاضر که در دستور کار 21 هم مورد تاکید قرار گرفته، ضروری است تا از تکنولوژی و ظرفیت های آن جهت دستیابی به اهداف استفاده نموده و برای این منظور می بایست نقاط قوت و ضعف تکنولوژیکی برای سیاستگذاری و برنامه ریزی بهینه را شناخت.
Keywords