تحقیقات تاریخ اجتماعی (Jan 2024)
تأملی در «چیستی» و «ماهیت» تاریخ اجتماعی
Abstract
تاریخ اجتماعی یکی از شاخه‌های مشهور در مطالعات تاریخی است و این مقاله در پی ارائۀ تصویری از چارچوب دانشِ تاریخ اجتماعی است. اگرچه «چیستی» و «ماهیت» این دانش همواره مورد توجه دانشوران این حوزه بوده است، با این حال به نظر می‌رسد که بررسی این مسئله با رویکردی مفهومی-نظری می‌تواندْ زمینه‌ای را برای تفاهم و تحدید این مفهوم از برای اهل نظر فراهم آورد. گستردگی این حوزه و نیز تعریف‌گریزی آن، همواره، کژفهمی‌هایی را موجب شده و از همین‌روی، می‌کوشیم تا ضمن بررسی و تحلیل تعاریف موجود به سنخ‌شناسی آن‌ها و نیز مقولات موجود در تاریخ اجتماعی بپردازیم. این پژوهش در پی این سئوال است که براستی تاریخ اجتماعی چیست؟ برای پاسخ به این پرسش ضمن ارائۀ تاریخچۀ برآمدن تاریخ اجتماعی، برای درک زمینه‌های این دانش، به کاوش در «چیستی» و «ماهیت» این رهیافت با توجه به تعاریف موجود از سوی صاحب‌نظران این عرصه می‌پردازیم. این مقاله با روشِ توصیفی-تحلیلی آبشخورهای اصلی رشته‌ها و زیررشته‌های تشکیل‌دهندۀ تاریخ اجتماعی، عناصر تشکیل‌دهندۀ و نیز مواضع صاحب‌نظران مشهور را در مقابل این مقولات نشان می‌دهد و تصویری مفهومی-نظری از این دانش ترسیم می‌کند.
Keywords
