ارائه سناریوهای پشتیبان سیاست‌گذاری مبتنی ‌بر رویکرد مطالعات آینده

Abstract

با وجود گذشت چهار دهه تعامل میان دو حوزه مطالعات آینده و سیاست‌گذاری، به دلیل عدم ایجاد پیوند مناسب میان مفاهیم و روش‌های این دو حوزه، همچنان از به‌کارگیری مطالعات آینده در فرآیند سیاست‌گذاری چشم‌پوشی می‌شود. این در حالی است که نقش مطالعات آینده به منظور اتخاذ سیاست‌های به‌روز و مناسب برای آینده‌های ناشناخته و دارای عدم‌قطعیت، امری انکارناپذیر است. از این‌رو، پژوهش حاضر، به دنبال ارائه رویکردی کاریردی‌‌ به منظور کاربست مطالعات آینده در سیاست‌گذاری در فضای واقعی و به دور از ایده‌آل‌گرایی است. برای نیل به این هدف، با تمرکز بر بهبود ارتباط میان مطالعات آینده و تحلیل سیاست، ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای، یازده عامل شناسایی و سپس با استفاده از نظر گروه کانونی، هشت عامل اصلی تایید و بدیل‌های آن استخراج شد. در ادامه با استفاده از روش سناریونگاری و نرم‌افزار سناریوویزارد، چهار سناریو سازگار با اسامی «آینده‌شناسی»، «پیش‌بینی»، «آینده‌نگاری» و «آینده‌پژوهی» و هفت سناریوی بینابینی نزدیک به واقعیت با عناوین «آینده‌شناسی تفسیری»، «پیش‌بینی سری‌زمانی»، «پیش‌بینی علی و معلولی»، «پیش‌بینی قضاوتی»، «آینده‌نگاری مدل‌محور»، «آینده‌نگاری پویا» و «آینده‌نگاری باز» به دست آمد. این سناریوها، سیاست‌گذاران را قادر می‌سازند در مختصات‌های مختلف تصمیم‌گیری، تحلیل سیاست و سیاست‌گذاری دقیق‌تری انجام داده و راهبردهای خود را در مورد تهدیدها و فرصت‌های آینده بهبود دهند.

Keywords

• سیاست‌گذاری
• تحلیل سیاست
• مطالعات آینده
• سناریوویزارد