تنش های محیطی در علوم زراعی (Sep 2014)
اثر تنش شوری و عنصر بُر روی جوانه زنی و سبز شدن بذر کلزا (Brassica napus L.)
Abstract
«جوانه زنی» و «رشد گیاهچه» از مراحل مهم نمو گیاه به ویژه در شرایط تنش بوده و بقای گیاه وابسته به آنها است. به منظور بررسی نقش شوری و عنصر بُر روی جوانه زنی و سبز شدن بذر کلزا (Brassica napus L.) هنگام استفاده از آب شور طبیعی و یا محلول NaCl+CaCl2بههمراه بُر، پژوهشی شامل سه آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که درصد بذرهای جوانه زده به طور معنی داری(P≤0.001) کاهش، اما تأخیر در جوانه زنی با افزایش شوری روندی افزایشی را دنبال می کند، لیکن این کاهش در سطوح بالاتر شوری، در آب شور طبیعی بیشتر از محلول NaCl+CaCl2بود. هنگام استفاده از آب شور طبیعی کمترین درصد جوانه زنی در شوری dSm-1 30 و با 75 درصد کاهش نسبت به شاهد همراه بود. همچنین با افزایش سطوح شوری تأخیر در جوانه زنی در شوری dSm-1 30 (کاربرد محلولNaCl+CaCl2)، نسبت به شرایط غیر شور نزدیک به دو برابر گردید. از دیگر سو در آزمایش اول و دوم، بُر هم سبب کاهش جوانه زنی و تأخیر بیشتر در جوانه زنی گردید، و ترکیب شوری با بُر سبب تشدید آنها شد. در آزمایش سوم، درصد تولید گیاهچه (سبز شدن بذر) از 57 درصد در تیمار شاهد به حدود دو درصد در شوریdSm-1 9 کاهش یافت. افزودن بُر به خاک درصد سبز شدن بذرهای کلزا در خاک را تحت تاثیر قرار داده و موجب کاهش معنیدار آن شد. نتایج این پژوهش نشان داد که هنگام استفاده از آبهای شور، افزون بر اثر اسمزی باید غلظت عنصر بُر نیز مورد توجه قرارگیرد. «جوانه زنی» و «رشد گیاهچه» از مراحل مهم نمو گیاه به ویژه در شرایط تنش بوده و بقای گیاه وابسته به آنها است. به منظور بررسی نقش شوری و عنصر بُر روی جوانه زنی و سبز شدن بذر کلزا (Brassica napus L.) هنگام استفاده از آب شور طبیعی و یا محلول NaCl+CaCl2بههمراه بُر، پژوهشی شامل سه آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که درصد بذرهای جوانه زده به طور معنیداری(P≤0.001) کاهش، اما تأخیر در جوانهزنی با افزایش شوری روندی افزایشی را دنبال میکند، لیکن این کاهش در سطوح بالاتر شوری، در آب شور طبیعی بیشتر از محلول NaCl+CaCl2بود. هنگام استفاده از آب شور طبیعی کمترین درصد جوانهزنی در شوری dSm-1 30 و با 75 درصد کاهش نسبت به شاهد همراه بود. همچنین با افزایش سطوح شوری تأخیر در جوانهزنی در شوری dSm-1 30 (کاربرد محلولNaCl+CaCl2)، نسبت به شرایط غیر شور نزدیک به دو برابر گردید. از دیگر سو در آزمایش اول و دوم، بُر هم سبب کاهش جوانه زنی و تأخیر بیشتر در جوانهزنی گردید، و ترکیب شوری با بُر سبب تشدید آنها شد. در آزمایش سوم، درصد تولید گیاهچه (سبز شدن بذر) از 57 درصد در تیمار شاهد به حدود دو درصد در شوریdSm-1 9 کاهش یافت. افزودن بُر به خاک درصد سبز شدن بذرهای کلزا در خاک را تحت تاثیر قرار داده و موجب کاهش معنیدار آن شد. نتایج این پژوهش نشان داد که هنگام استفاده از آبهای شور، افزون بر اثر اسمزی باید غلظت عنصر بُر نیز مورد توجه قرارگیرد.
Keywords
