اثر غلظت‌های مختلف سلنیوم بر خصوصیات جوانه‌زنی و محتوای پرولین گیاه کینوا (Chenopodium quinoa willd) تحت تنش خشکی

Abstract

پرایمینگ بذر روشی موثر جهت افزایش عملکرد بذر و بهبود تحمل محصولات زراعی نسبت به تنش‌های غیر زیستی بویژه خشکی می‌باشد. به منظور بررسی غلظت‌های مختلف سلنیوم (Na2SeO3) در شرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل با 5 سطح پرایمینگ با سلنیوم از منبع سلنیت سدیم (0.5، 1.5، 3، 4.5 و 6 میلی‌گرم در لیتر)، و دو سطح هیدروپرایمینگ و بدون پرایمینگ و سه سطح تنش خشکی با استفاده از پلی اتیلن گلایکول (PEG) (0.4، 0.8 و 1.2 مگاپاسگال) با سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد در سال 1398 انجام گرفت. نتایج نشان داد که پرایم با سلنیوم و اعمال تنش خشکی اثر معنی‌داری بر اکثر صفات جوانه‌زنی و رنگیزه‌های فتوسنتزی، میزان پرولین و آنزیم کاتالاز داشت. پرایم با سلنیوم در غلظت مناسب آن منجر به ظهور سریعتر گیاهچه در شرایط تش خشکی شد ولی با افزایش غلظت سلنیوم و همچنین افزایش سطوح تنش خشکی اثر بازدارنده‌ای را نشان داد. پیش تیمار با سلنیوم در غلظت 3 میلی‌گرم در لیتر بیشترین درصد جوانه‌زنی (94%)را با افزایشی 58 درصدی نسبت به تیمار عدم پرایمینگ و تنش شدید نشان داد. همچنین گیاهچه‌های که با سلنیوم پرایم شده بودند رنگیزه‌ی فتوسنتزی بیشتری را نسبت به عدم پرایمینگ و هیدورپرایم در شرایط تنش داشتند. بیشترین میزان پرولین و کاتالاز را در شرایط تنش شدید به ترتیب با غلظت 0.5 و 1.5 میلی‌گرم در لیتر مشاهده شد. بنابراین جهت بهبود جوانه‌زنی و رشد اولیه گیاهچه کینوا می‌توان با پرایمینگ بذر با استفاده از سلنیوم به نتیجه بهتری رسید.

Keywords

• آنزیم کاتالاز
• پرایمینگ با سلنیوم
• تنش خشکی
• درصد جوانه‌زنی
• کلروفیل