سیاست علم و فناوری (Aug 2022)

تحلیل محتوای مطالعات جهانی شهر هوشمند در مقابله با همه‌گیری کووید 19

  • راضیه فرشید,
  • امین فرجی,
  • سمیه جعفری

DOI
https://doi.org/10.22034/jstp.2022.13940
Journal volume & issue
Vol. 15, no. 2
pp. 39 – 54

Abstract

Read online

همه‌گیری کووید 19، شهرها را با چالش‌های گسترده‌ای مواجه کرده بود. سیاست شهر هوشمند یکی از راهکار‏‌های مؤثر در مقابله با این چالش‌ها در راستای توسعه پایدار شهری بوده و از این‌رو هدف این پژوهش، تحلیل محتوای مطالعات «شهرهای هوشمند و کووید 19» است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی است که در آن از روش تحلیل محتوا و فنون علم‌سنجی استفاده شد. جامعه این پژوهش را 203 مطالعه مرتبط با «شهرهای هوشمند و کووید 19» در بازه زمانی 2019 - 2021 در پایگاه وب آو ساینس تشکیل می‌دهد. تحلیل داده‌ها با نرم‌افزارهای هیست­سایت، بایب­اکسل و اکسل؛ و ترسیم نقشه‌ها با نرم­افزارهای وی­او­اس ویوئر و سایت‌اسپیس انجام شده است. از نظر میزان تولیدات علمی، هر چند کالج دانشگاهی لندن دارای جایگاه اول است، اما ایالات متحده، کشور برتر و حوزه پژوهشی مهندسی و اتحادیه اروپا، به ترتیب حوزه پژوهشی و حامی مالی برتر بودند. براساس فراوانی، «همه‌گیری، فناوری‌های اطلاعاتی و پایداری شهرها» و براساس استناد، «برنامه‌ریزی شهری، تغییرات آب و هوایی و حریم خصوصی» مهم‌ترین موضوعات بودند. در مجموع 8 خوشه موضوعی (صلاحیت دیجیتال خود ادراک شده؛ جابجایی شهری؛ پایداری شهری؛ فناوری های نوظهور؛ احیای سبز؛ مدیریت بحران؛ چشم‌انداز پساکرونا؛ اقتصادهای شهری جدید) حاصل از مطالعات کشورهای مختلف شناسایی شد. مقابله با پیامدهای گسترده همه‌گیری کووید 19 در شهرها نیاز به آماده‌سازی زیرساخت‌ها و تدوین الگوهای پژوهش‌محور در عرصه سیاست­گذاری شهری دارد. در این راستا توجه به مطالعات جهانی به منظور شناسایی کنشگران برتر، ابعاد و موضوعات مهم، فناوری‌ها و ابزارهای مؤثر ضروری است.

Keywords