نقش واسطه‌ای سلامت معنوی در ارتباط بین هوش هیجانی و اعتیاد به تلفن همراه

Abstract

سابقه و هدف: استفادۀ اعتیادی از تلفن‌ همراه عادت‌های تفکر انسان را عمیقاً تغییر داده و بر سازگاری رفتاری و روانی-اجتماعی افراد نیز تأثیر گذاشته است. پژوهش حاضر با هدف نقش واسطه­ای سلامت معنوی در ارتباط بین هوش هیجانی و اعتیاد به تلفن همراه انجام گرفته است. روش کار: روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعۀ آماري پژوهش تمامی دانش‌آموزان پسر دورۀ متوسطۀ مدارس دولتي شهرستان اردبیل در سال تحصيلي 1398 بود که از میان آنان نمونه­ای به حجم 250 نفر به‌روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه­ا­ی چندمرحله­ای انتخاب شد و به پرسش‌نامه­های­ اعتیاد به تلفن همراه، هوش هیجانی و سلامت معنوی پاسخ دادند. داده‌ها نیز با شاخص‌های آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و الگوی روابط ساختاری تحلیل شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند. یافته‌ها: نتایج ضریب همبستگی نشان داد که اعتیاد به تلفن همراه با نمرۀ کل هوش هیجانی و مؤلفه‌های آن و با سلامت معنوی ارتباط منفی داشت. همچنین سلامت معنوی با نمرۀ کل هوش هیجانی و مؤلفه­های آگاهی و خودانگیزی ارتباط مثبت داشت (001/0P<). علاوه‌براین، شاخص­هاي برازش الگو نيز تأثیر هوش هیجانی را بر اعتیاد به تلفن همراه با میانجیگری سلامت معنوی تأييد كرد. نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش این فرض را تقویت می‌کند که سلامت معنوی می‌تواند عاملی محافظتی در نوجوانان باشد و به آنان کمک ‌کند تا علائم منفی مرتبط با استفاده از اینترنت و تلفن‌های هوشمند را کاهش دهند. پیامدهای این یافته‌ها برای پیشگیری از ناسازگاری روان‌شناختی مرتبط با اینترنت و استفادۀ مشکل‌ساز از تلفن‌های هوشمند در نوجوانان کاربرد دارد.

Keywords

• اعتیاد به تلفن همراه؛ سلامت معنوی؛ هوش هیجانی