سنجش عوامل اجتماعی مرتبط با گرایش به ایده‌آل‌های زیبایی اندام در بین زنان شهر تبریز

Abstract

شواهد نشان‌دهندۀ تغییر فرهنگی در ایران و ترجیح بدن لاغر در بین زنان است. توجه فراوان به زیبایی و تناسب اندام از پیامدهای جامعۀ مصرفی است و زنان برای دستیابی به اندازۀ بدنی دلخواه به روش‏های متعددی، همچون رژیم‏های زیبایی و لاغری اندام، روی آورده‏‏‏اند. بنابراین، مطالعۀ حاضر به منظور سنجش عوامل اجتماعی مرتبط با گرایش به ایده‏آل‏های زیبایی اندام در بین زنان شهر تبریز به مرحلۀ اجرا درآمده است. چارچوب نظری تحقیق با نظریه‏های بوردیو، گیدنز، گافمن و فمنیسم شکل گرفته است. جامعۀ آماری تحقیق متشکل از کلیۀ بانوان مراجعه‏کننده به باشگاه‏های ورزش بدن‌سازی (تناسب اندام) دایر در شهر تبریزند. با استفاده از روش پیمایش و شیوۀ نمونه‏گیری خوشه‏ای چند‌مرحله‏ای، تعداد 55 باشگاه انتخاب شده و تعداد 385 نفر از بانوان مراجعه‏کننده به این باشگاه‏ها به روش نمونه‏گیری تصادفی انتخاب شده‌اند. اطلاعات مورد نیاز با به‌کارگیری پرسش‌نامۀ محقق‏ساخته جمع‏آوری شده و تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم‏افزار آماری Spss صورت گرفته است. یافته‏ها نشان می‏دهد که میانگین گرایش به ایده‏آل‏های زیبایی اندام در زنان مطالعه‌شده، 12/111 است. براساس نتایج به‌دست‌آمده از تحلیل‏های دومتغیره و چند‌متغیره، متغیرهای نگرش فمنیستی، سرمایۀ فرهنگی، مصرف رسانه،‏ وضعیت تأهل و سن، با گرایش به ایده‏آل‏های زیبایی اندام رابطۀ آماری معنا‏داری نشان داده‏اند. همچنین، نتایج تحلیل مسیر نشان می‏دهد که متغیرهای سرمایۀ فرهنگی، مصرف رسانه و سن از طریق تحت‌تأثیر قرار دادن متغیر نگرش فمنیستی بر میزان گرایش به ایده‏آل‏های زیبایی اندام تأثیرگذار است. براساس نتایج رگرسیون چند‌متغیره، این متغیرها توانایی پیش‏بینی 37‌درصد از تغییرات میزان گرایش به ایده‏آل‏های زیبایی اندام را دارند.

Keywords

• بانوان شهر تبریز
• جامعه‏شناسی بدن
• گرایش به ایده‏آل‏های زیبایی اندام
• نگرش فمینیستی