برآورد سطح برگ گونه‌های درختی شاخص قطعة خزر باغ گیاه‌شناسی ملی ایران به‌روش غیرتخریبی

Abstract

سطح برگ یکی از مهم‌ترین ویژگی­های گیاهان است که ارتباط مستقیم با متغیرهای اکولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه مانند شاخص سطح برگ، جذب نور، تبخیر و تعرق، فتوسنتز و رشد دارد، از اینرو محاسبة آن فوق­العاده حائز اهمیت است. در این پژوهش سعی شد با استفاده از یک روش غیرتخریبی (محاسبة مدل­های سادة رگرسیونی) و با اندازه­گیری متغیرهای کمی برگ شامل طول و پهنا و ترکیب این دو متغیر، سطح برگ 7 گونة درختی شاخص قطعة خزر باغ گیاه­شناسی ملی ایران به­نام­های بلندمازو (Quercus castaneifolia)، ممرز (Carpinus betulus)، توسکای ییلاقی (Alnus subcordata)، آزاد (Zelkova carpinifolia)، نمدار (Tilia platyphyllos)، پلت (Acer velutinum) و شیردار (Acer cappadocicum) برآورد شود. برای این منظور از هر گونه حداقل 10 پایه انتخاب و به­طور تصادفی 200 برگ از قسمت‌های مختلف تاج آنها جمع­آوری شد. در آزمایشگاه طول و پهنای برگ­ها با استفاده از خط­کش میلی­متری و همچنین سطح آنها با استفاده از دستگاه سطح­برگ­سنج اندازه­گیری شد. پس از برازش مدل­های مختلف رگرسیونی و تحلیل آماری مدل­ها، برای هر گونه بهترین مدل برآورد سطح برگ ارائه شد. نتایج نشان داد که میانگین متغیرهای طول، پهنا و سطح برگ بین گونه­های مورد مطالعه اختلاف معنی­دار آماری دارند. همچنین مشخص شد که در گونه­های بلندمازو، آزاد و شیردار، مدل‌های بدست­آمده برمبنای متغیر مستقل ترکیبی (لگاریتم طول+لگاریتم پهنای برگ) و در گونه­های ممرز، توسکا، نمدار و پلت، مدل­های بدست­آمده برمبنای متغیر مستقل ترکیبی (لگاریتم طول×لگاریتم پهنای برگ) نتایج بهتری را بهمراه دارند. در تمام گونه­ها مدل­های نمایی و توانی به­عنوان مناسب­ترین مدل­ها انتخاب شدند.

Keywords

• سطح‌برگ‌سنج
• طول برگ
• پهنای برگ
• قطعة خزر
• مدل رگرسیونی