فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک (Jun 2022)
ارائه مدل آگاهی وضعیتی در شبکه فرماندهی و کنترل پدافند هوایی
Abstract
آگاهی وضعیتی بهعنوان یک قابلیت فردی و جمعی نقش بسزایی در ادراک محیط عملیاتی و فهم معنای اطلاعات دریافتی و پیشبینی آینده نزدیک جهت تصمیمگیری فرماندهان و کارکنان شبکه فرماندهی و کنترل درصحنه نبرد دارد؛ بنابراین هدف از انجام پژوهش حاضر ارائه مدل آگاهی وضعیتی در شبکه فرماندهی و کنترل پدافند هوایی میباشد. بدین منظور در ابتدا با استفاده از مبانی نظری و مصاحبه نیمه عمیق، ابعاد مدل در شش بخش شامل عوامل فردی، عوامل سازمانی، عوامل محیطی و فرایندهای آگاهی وضعیتی، تصمیمگیری و عملکرد و نیز 38 مؤلفه احصاء گردید. اعتبار ابعاد و مؤلفهها بهصورت کیفی و کمی مورد تأیید قرار گرفت و شاخصهای برازش با مقادیر NFI=0.941،GFI=0.953, TLI=0.934,CFI =0.879, RMR=0.073, RMSEA=0.068, Chi square=2.541 که نشان از حمایت دادههای تجربی از مدل ارائهشده است. خبرگان 8 نفر و جامعه آماری شامل متخصصین حوزه فرماندهی و کنترل دریکی از یگانهای آجا و حجم نمونه نیز به تعداد 190 نفر بهصورت تصادفی و طبقهای انتخاب شدند. این پژوهش با رویکرد آمیخته ازنظر قلمرو در حوزه عوامل انسانی و رفتاری، ازنظر جهتگیری توسعهای، ازنظر رویکرد قیاسی- استقرایی، هدف اصلی اکتشاف، تبیین و پیشبینی، شیوه گردآوری اطلاعات مشاهده و مصاحبه میباشد. نتایج پژوهش نشان داد آگاهی وضعیتی یک فرایند پیچیده بوده و از عوامل مختلفی مانند فردی، سازمانی و محیطی تأثیر پذیرفته و طی فرایندهای ادراک، فهمیدن و پیشبینی، نحوه عملکرد فرد در محیطهای پویا و پیچیده را شامل میگردد.