Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi (Oct 2019)
EKONOMİ POLİTİK PERSPEKTİFTEN FİNANSALLAŞMA VE FİNANSALLAŞMA SÜRECİNDE DİJİTAL TEKNOLOJİLERİN YERİ
Abstract
ÖZKüresel kapitalizmde 1960‘lı yılların sonlarından günümüze giderek büyüyen aşırı birikim sorunu finansallaşmanın hızlandırılması yoluyla aşılmaya çalışılmış; 1970’li yıllarda kar oranlarındaki düşme eğilimi sonucunda ortaya çıkan krizin ardından uygulanan neoliberal politkalar sürecinde ise finansallaşma eğilimi daha belirgin hale gelmeye başlamıştır. Uygulamaya konulan neoliberal politikaların sonucunda güvencesiz çalışma biçimlerinin yaygınlaşması sonucunda yaşamsal ihtiyaçların karşılanmasına yetecek ölçüde gelir elde edemeyen hanehalkının borçlandırılmasının kolaylaştırılmasıyla düşük gelirli hanehalkı finansal sisteme içerilmeye başlanmıştır. 2008 krizinden sonra Dünya Bankası ve G-20 ülkelerinin ana gündem maddesine taşınan finansal içerme amacını gerçekleştirme doğrultusunda dijital teknolojiler finansal içerilmenin hızlandırılması ve ölçeğinin artırılmasında önemli bir araç olarak kullanılmıştır. Bu çalışmada finansallaşma ve finansal içerilmede dijital teknolojilerin kullanımı ekonomi politik perspektiften değerlendirilmeye çalışılmaktadır. Çalışma neoliberalizmin politik bağlamı ve kurumsal yapısı içerisinde ortaya çıkan dijital teknolojilerin içerik ve donanımlarının gelişmesini sağlayan temel motifin kar arayış olduğu; finansal alanda içerikleri ve donanımları kapitalist mülkiyete tabi olan teknolojilerin ve bilginin üretimi, tüketimi ve dağıtımı kapitalist üretim ve bölüşüm ilişkilerine göre yapıldığı ve iktidar sahipleri tarafından kontrol edilip düzenlendiği sonucuna varmaktadır. Çalışmanın vardığı bir diğer sonuç ise dijital teknolojilerin özellikle mobil uygulamaların kişisel verilerin metalaştırılmasına ve bu teknolojilerin kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte alt gelir gruplarının ve yoksul hanehalkının daha büyük kesiminin finansal piyasalar tarafından içerilmesine yol açtığıdır. Finansal içerilme, mevcut yaşam standartlarını korumakta zorlanan geniş toplum kesimlerinin huzursuzluklarını törpülenebilmesine ve sorunların geleceğe taşınmasına aracı olabilmektedir. Anahtar Kelimeler: Jel Kodları:
Keywords
