رابطۀ تحولی ابعاد ارزش‌های انسانی بنیادی و ویژگی‌های شخصیتی در سه دورۀ بزرگسالی در زنان و مردان

Abstract

هدف از پژوهش بررسی رابطۀ تحولی میان ارزش‌های انسانی بنیادی و ویژگی‌های شخصیتی در سه دورۀ بزرگسالی در زنان و مردان بود. نمونه 328 نفر (169 زن و 159 مرد) مشتمل بر 3 گروه 1ـ بزرگسال جوان (39ـ20 ساله)، 2ـ بزرگسال میانسال (65ـ40 ساله) و 3ـ بزرگسال سالخورده (88 ـ66) بودند. زمینه‌یاب ارزشی شوارتز (شوارتز و راس، 1995) و پرسشنامۀ کوتاه الگوی پنج‌عاملی شخصیت (رامستد و جان، 2007) اجرا شد. تحلیل همبستگی حاکی از رابطۀ مثبت معنی‌دار میان «ارزش‌های متمرکز بر فرد» با ویژگی‌های شخصیتی «برونگرایی»، «گشودگی در مقابل تغییر» و رابطۀ منفی معنی‌داری با ویژگی شخصیتی «توافق‌پذیری» بود. همچنین رابطۀ مثبت معنی‌دار میان «ارزش‌های متمرکز بر جمع» با ویژگی‌های شخصیتی «توافق‌پذیری» و «بیداری وجدان» و رابطۀ منفی معنی‌دار با ویژگی شخصیتی «برونگرایی» بود (05/0>P ). نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیره نشان داد که میان گروههای سنی در بعد ارزش‌های متمرکز بر جمع تفاوت وجود داشت (05/0>P ). روند نمودار صعودی بود و در محدودۀ بزرگسالی دوم به بالاترین حد خود رسید. میان گروههای جنسی در بعد ارزش‌های متمرکز بر فرد تفاوت معنی‌دار بود (05/0>P ) و مردان بیشترین میانگین نمرات را داشتند.

Keywords

• تحول
• ارزش‌های انسانی بنیادی
• ویژگی‌های شخصیتی
• بزرگسالی