IDA: International Design and Art Journal (Dec 2019)
Ankara Eski Çoban Mektebi'nin Mevcut Durumu ve Yeniden İşlevlendirme Olanakları
Abstract
19. yüzyıl sonlarında, Osmanlı İmparatorluğu’nun Tanzimat Dönemi’nde tarımı geliştirmek üzere Numune Çiftliği kurma çalışmalarının bir sonucu olarak, toprağının kalitesi ve Çubuk Çayı’nın etrafında bulunması nedeniyle, Ankara’da Keçiören ilçesi sınırları içinde kalan alanda Çoban Mektebi inşa edilmiştir. Merkez bina dışındaki ağıllar ve diğer tesisler bugün mevcut değildir. Yapı bu haliyle, 2009 yılında tescillenmiş olup, anıtsal koruma derecesine sahiptir. Farklı kurumlar tarafından kullanmış olan, ancak günümüzde atıl olan yapı, 29.03.2018 tarihinde yangın geçirmiştir. Bu nedenle malzeme ve yapısal sorunları olan Çoban Mektebi, kapsamlı bir onarım gerektiren kültür varlığı durumundadır. Mustafa Kemal Atatürk ve Heyet-i Temsiliye üyelerinin kaldığı Çoban Mektebi, Milli Mücadele’nin Anadolu'ya yayılmasına tanık bir mekândır. Bu tanık olan mekânın korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması için yeniden işlevlendirilmesi gerekmektedir. Ankara’daki Eski Çoban Mektebi’nin sahip olduğu anı, özgünlük ve belge değerleri nedeniyle, Başkent Üniversitesi, Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü üçüncü sınıf öğrencileri tarafından 2018-2019 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde MİM 444 Rölöve ve Restorasyon dersi kapsamında ele alınmıştır. Bu çalışmada, mimarlık öğrencilerine tarihi çevre bilinci aşılanırken, Çoban Mektebi’nin sahip olduğu kültürel miras değerlerinin korunabilmesi için farkındalık düzeyinin arttırılması hedeflenmiştir. Çalışmanın amacı, yapının mevcut durumunun belgelenmesi ve Çoban Mektebi’nin yeniden işlevlendirme olanaklarının Ankara İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından kullanılmak üzere araştırılmasıdır. Bu çalışma kapsamında Çoban Mektebi için Ankara İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün talepleri doğrultusunda, yeniden işlevlendirme önerileri geliştirilmiş ve hazırlanan çalışma raporu İl Kültür Müdürlüğü’ne sunulmuştur.
