PLANARCH - Design and Planning Research (Mar 2024)
Değişime Aracılık Etmek: Etkin Tasarım ile Sürdürülebilir Geleceğe Doğru
Abstract
Enerji verimliliği ve teknolojik gelişmelere indirgenen sürdürülebilir mimari, ancak bütüncül tasarım anlayışının yansıması olarak verimli bir tasarım anlayışıyla mümkündür. Çalışma, seçilen alan çalışması üzerinden güncel Türkiye konut planlarının değişen ihtiyaçlara uyum sağlamadığına dair eleştirel bir bakış açısı sunar. Bir tasarım stratejisi olarak konut planlamasında mekansal verimlilik kavramını ele alarak gelecekte değişim için bir perspektif oluşturmayı ve mimarinin toplumsal paradigmayı etkilemekteki gücünü ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Araştırmada mekanın esnek ve etkin tasarımının tümevarımsal bir yaklaşımla sürdürülebilir mimariye olumlu etkisi vurgulanırken, esnek ve etkin konut planlaması karşılaştırmalı örneklerle tariflenir. Bu amaçla, mekan verimliliğine ilişkin Ankara ve Konya’da 46 apartmandaki 1042 dairenin plan özelliklerine ve hane halkı sayılarına ilişkin bir veri analizi gerçekleştirilmiştir. Veri analizine altlık oluşturan bilgilere araştırma sahasını oluşturan ve her apartmandan en az 2 kişi olacak şekilde 185 kişi ile amaçlı ve kartopu örneklem tekniği kullanılarak yapılan yapılandırılmış formdaki görüşmeler sonucunda ulaşılmıştır. Daha yaşanabilir yaşam çevreleri için hassas ve akıllı bir yaklaşımın gerekliliğini ortaya koyan veri analizlerinin yanı sıra, apartmanlardaki daire çeşitliliği ve dairelerde yaşayan insan sayısının daire kapasitesine (bir dönüştürme faktörü “Fc” uygulanarak hesaplanmıştır) oranlanması sonucu elde edilen bulgular eleştirilerin haklılığını ortaya koymaktadır. Veri analizi sonucu bir apartmandaki konutların büyük oranının tek tip planlardan oluştuğu ve dairelerde kapasitesinin altında insan yaşadığı belirlenmiştir. Sonuç olarak çalışmada konutta mekan verimliliği analiz edilmiş; etkin ve esnek mekan tasarım anlayışıyla daha iyi bir geleceğin nasıl tasarlanabileceği konusunda önerilerde bulunulmuştur.
Keywords
