Mevsimsel ARIMA Modeli Kullanılarak Yeşilırmak Nehri Aylık Akım Serisinin Modellenmesi

Abstract

Bu çalışma. Yeşilırmak nehrinde ölçülen aylık akım serisinin modellenmesi amacıyla yapılmıştır. Aylık akım serisinin modellenmesinde 361 adet ARIMA(p,d,q)(P,D,Q) modeli kullanılmıştır Uygun modelin seçiminde, ARIMA(p,d,q)(P,D,Q) modellerinden hesaplanan kalıntıların bağımsız olup olmadıkları göz önüne alınmıştır Bu amaçla her model için Ljung-Box Q(r) istatistikleri ve bunların y’ dağılımı için Pr (Olasılık) değerlen saptanmıştır Aylık akım serisi için, Pr değeri %5'ten daha büyük olan modeller uygun kabul edilmiştir Bu çalışmada kullanılan 361 adet modelden yedisinin Pr değen %5'ten daha büyük olmuştur Bu modellerden ARIMA(1,0,0)(0,1,1) modelinin Pr değen (0.072) seçilen diğer modellerin Pr değerlerinden daha büyük olmuştur Bu nedenle Yeşilırmak nehn aylık akımlarının tahmininde ARIMA(1.0,0)(0.1.1) modelinin uygun olduğu saptanmıştır.

Keywords

• aylık akımlar
• otokorelasyon katsayısı
• arima modeli