Pizhūhish/hā-yi Falsafī- Kalāmī (Sep 2012)
اصطلاح هورقلیا در اندیشۀ شیخ احمد احسایی و سهروردی
Abstract
به نظر می‌رسد واژۀ «هورقلیا» یکی از مفاهیم کلیدی برای حل بسیاری از دشواری‌ها و موارد نامفهوم در اند‌یشه و آرای شیخ احمد احسایی است؛ زیرا وی بارها در مواردی همچون حیات دنیوی امام عصر (عج)، معراج جسمانی رسول خدا (ص) و معاد جسمانی، کوشیده است همۀ آنها را با همین حیات و جسم هورقلیایی توجیه و تفسیر کند. از این‌رو، با فهم و درک مفهوم این واژه کلیدی می‌توان در بسیاری از موارد، در بررسی آثار و عقاید وی از آن بهره جست. برای نخستین بار سهروردی در حکمت اشراق خویش از عالم هورقلیا سخن به میان آورده و به شرح و بسط آن پرداخته است. اما مروج این اصطلاح شیخ احمد احسایی است. در این مقاله می‌کوشیم معنا و مفهوم واژۀ «هورقلیا» را، که بارها در آثار سهروردی و شیخ احمد احسایی، مؤسس فرقۀ شیخیه، به کار رفته است، تبیین کنیم. سپس دیدگاه وی را در این زمینه برسی کرده، در انتها چگونگی توجیه معراج رسول خدا و معاد جسمانی با استفاده از این مفهوم را، نقد می‌کنیم.
Keywords
