Karadeniz Geçit Bölgesi İ çin Uygun Bir Bitki Su Tüketim E şitliğ i

Abstract

Gerçek bitki su tüketimleri ve iklim verilerinden yararlanılarak, Karadeniz Geçit Bölgesinde bitki su tüketimini, gerçeğe yakın olarak tahmin edebilecek matematiksel bir eşitlik geliştirmek amacıyla yapılan bu çalışmada, İklim Faktörleri olarak hava sıcaklığı (ortalama, minimum, maxımum), nisbi nem (ortalama, minimum, maxlmum), toprak sıcaklığı (5 cm, 10 cm, 20 cm), rüzgar hızı, bulutluluk, ölçülen güneşlenme süresi, beklenen güneşlenme süresi, güneş ışınları şiddeti, bulutsuz gökyüzü radyasyonu, atmosfer üstü radyasyon, buharlaşma, yağış, ay ve takvim günü faktörü kullanılmıştır. Bu değerlerle birlikte bitki yetişme dönemi yüzdesı de ele alınmıştır. Tüm bü faktörlerle birlikte günlük bitki su tüketimleri arasındaki ilişki aşamalı (Stepwise) regresyon yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Yonca bitkisi kıyas bitki alınarak yapılan değerlendirme neticesinde doğrusal ve eğrisel eşitliklerden en yüksek determinasyon katsayısını ve kısmi F değerini veren aşağıdaki eğrisel eşitliğin aylık su tüketiminin tahmini için kullanılması önerilmiştir ETo = 1.627 +0.00141 (T„)’ + 11 .2^j-0.007(»’)-0.038(T„ )! Eşitlikte; ETo= Yonca bitkisi için referans su tüketimi (mm/gün), T20= 20 cm toprak derinliğindeki sıcaklık fC), C= Bulutluluk (0-10), n=Ölçülen güneşlenme süresi (saat/gün), Tmm= Ortalama minimum hava sıcaklığı (’C) Eşitlik ile elde edilen yonca kıyas su tüketimi değeri raporda verilen bitki katsayıları ile düzeltildikten sonra diğer bitkilere ilişkin su tüketimi tahmin edilebilir.

Keywords

• karadeniz geçit bölgesi
• iklim parametreleri
• bitki su tüketimi tahmini
• bitki katsayıları