Journal of Agricultural Science and Sustainable Production (Dec 2021)
مقایسه پایداری نظام زراعی و رویشگاه طبیعی تولید موسیر در شهرستان الشتر، استان لرستان بر پایه تحلیل امرژی
Abstract
اهداف: افزایش درک وضعیت پایداری بوم‌نظام‌های تولید در تصمیم‌گیری صحیح و مدیریت آنها از اهمیت خاصی برخوردار است. در راستای جلوگیری از انقراض گیاه موسیر و از سوی دیگر ضرورت تامین نیاز بازار به این محصول دارویی-صنعتی، پارادایم ضرورت تولید این گیاه در نظام‌های زراعی ایجاد شده است. این مطالعه با هدف تبیین وضعیت پایداری بوم‌نظام رویشگاه طبیعی گیاه موسیر و نظام زراعی به شیوه کشاورزی حفاظتی اجرا شد.مواد و روش‌ها: این مطالعه در سال 1399-1398 در یک نظام حفاظتی تولید موسیر و یک رویشگاه طبیعی گیاهان موسیر وحشی در شهرستان الشتر، استان لرستان، بر اساس تحلیل ساختار و بررسی نُه شاخص امرژی انجام شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد علیرغم بالا بودن شاخص‌‌های ارزش واحد امرژی (UEV) ، امرژی ویژه (SE) و نسبت امرژی به پول (EMR) در نظام زراعی نسبت به رویشگاه طبیعی، مقدار شاخص نسبت بار محیط‌زیستی (ELR) حاکی از پایداری بیشتر نظام زراعیِ مورد مطالعه در مقایسه با رویشگاه طبیعی بود. از دیگر نتایج به دست آمده، برابری کیفیت موسیر تولیدی در نظام زراعی مورد مطالعه با کیفیت محصول رویشگاه طبیعی بر مبنای شاخص شاخص امرژی سلامت تولید (EIPS) بود. نتیجه‌گیری: با توجه به اهمیت حفاظت خاک در پایداری نظام‌های زراعی و نتایج مثبت ارزیابی ساختار ورودی‌های امرژی نظام زراعی حفاظتی، مبنی بر پایداری خاک در این نظام، شیوه نظام زراعی حفاظتی در تولید گیاه موسیر و ضرورت اعمال سیاست‌های کارآمد در کنترل و مدیریت صحیح بهره‌برداری از رویشگاه طبیعی جهت جلوگیری از انقراض گیاه موسیر توصیه می‌گردد.
Keywords
