تخمین ذخیره کانسار سنگ آهن لکه سیاه با روش های زمین آماری و شبکه مصنوعی

Abstract

سرمایه‌گذاری‌ها و پیشرفت پروژه‌های معدنی بستگی به کمیت و کیفیت منابع و ذخایر معدنی دارد، بنابراین اطلاع از اعتبار تخمین ذخیره معدنی بر اساس روش‌های گوناگون اهمیت فراوانی دارد. این پژوهش به بررسی نقش زمین‌آمار و شبکه عصبی مصنوعی در مدل‌سازی، تخمین عیار بلوک‌های اکتشافی و تخمین ذخیره کانسار پرداخته است. مدل‌سازی توزیع فضایی مقادیر آهن با استفاده از سه روش کریجینگ معمولی، شبیه‌سازی متوالی گاوسی و شبکه عصبی مصنوعی انجام شده است. برای ساخت مدل بلوکی کانسار، از 29 گمانه اکتشافی با میانگین عمق 75/142 متر و مجموع طول 9/4139 متر استفاده شد. تحلیل‏های آماری بر روی 1247 داده کامپوزیت‏ شده 2 متری انجام شد. پس از بررسی‌های آماری، واریوگرافی سه‌بعدی برای شناخت ناهمسانگردی منطقه و انتخاب بهترین واریوگرام و بیضوی جستجو برای متغیر آهن، انجام و مدل سه‌بعدی کانسار برای تخمین عیار به روش‌های کریجینگ معمولی و شبیه‌سازی متوالی گاوسی به دست آمد. همچنین مدل‌سازی و تخمین عیار به روش شبکه عصبی مصنوعی انجام گرفت. اعتبارسنجی نتایج به دست آمده از روش شبکه عصبی مصنوعی نشان داد که این تخمین اعتبار بسیار خوبی دارد و به علت سادگی استفاده و عدم نیاز به محاسبات سنگین واریوگرافی جایگزین مناسبی برای روش‏های زمین‏آماری کریجینگ و شبیه‏سازی متوالی گاوسی است. در ادامه نیز بر اساس عیار حدهای مختلف، میزان تناژ و عیار متوسط محاسبه و نمودار عیار-تناژ رسم شد. نتایج نشان می‌دهد که این کانسار به ازای عیار حد 20 درصد، 439 میلیون تن ماده معدنی با عیار متوسط 42 درصد دارد.

Keywords

• کریجینگ معمولی
• شبیه‌سازی متوالی گاوسی
• شبکه عصبی مصنوعی
• منحنی عیار-تناژ
• کانسار لکه‌سیاه