تدوین مدل اخلاق محیط‌زیستی بر اساس تفکر مراقبتی به‌واسطه تفکر انتقادی دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه شهر همدان

Abstract

هدف از تحقیق حاضر تدوین مدل اخلاق محیط­زیستی بر اساس تفکر مراقبتی به‌واسطه تفکر انتقادی دانش ­آموزان دوره دوم متوسطه شهر همدان بود. روش این تحقیق از نوع همبستگی بود و داده­های آن به شیوه میدانی و با استفاده از پرسشنامه جمع ­آوری گردید. نمونه آماری مطالعه شامل 986 نفر از دانش­آموزان دوره دوم متوسطه شهر همدان بودند که به روش نمونه­ گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار اندازه­ گیری برای جمع ­آوری داده ­ها، پرسشنامه اخلاق محیط­زیستی، پرسشنامه تفکر مراقبتی و پرسشنامه تفکر انتقادی بود. روایی صوری پرسشنامه‌ها توسط 15 تن از اساتید علوم تربیتی تأیید شد. همچنین، پایایی آن‌ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه اخلاق محیط­زیستی، تفکر مراقبتی و پرسشنامه تفکر انتقادی به ترتیب 895/0 α=، 915/0 α= و 923/0 α= تعیین شد. داده­ ها با بهره­ گیری از روش مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم ­افزارهای SPSS و Smart PLS تحلیل شدند. نتایج نشان داد که مدل ساختاری اخلاق محیط­زیستی بر اساس تفکر مراقبتی به‌واسطه تفکر انتقادی دانش ­آموزان دوره دوم متوسطه شهر همدان از برازش مناسبی برخوردار است. بر اساس این مدل، تفکر مراقبتی و همچنین تفکر انتقادی اثر معناداری بر اخلاق محیط­زیستی دارند، اما تفکر مراقبتی اثر معناداری بر تفکر انتقادی ندارد. بنابراین، می­توان نتیجه­ گیری کرد که از تفکر مراقبتی و انتقادی برای تبیین و پیش­بینی اخلاق محیط­زیستی دانش ­آموزان دوره دوم متوسطه می­توان استفاده کرد.

Keywords

• اخلاق محیط‌زیستی
• تفکر مراقبتی
• تفکر انتقادی
• دانش‌آموزان متوسطه