تنوع زیستی سوسک‏های خانواده‏ی کارابیده در بوم‏‏نظام‏‏های زراعی شهرستان آزادشهر، استان گلستان

Abstract

سوسک‏های زمینی (خانواده‏ی کارابیده) با داشتن بیش از چهل‏هزار گونه‏ی شناخته شده در دنیا، یکی از مهم‏ترین شکارگرهای عمومی‏خوار در بوم‏نظام‏‏های کشاورزی به شمار می‏روند. به دلیل تغذیه‏ی اغلب این سخت‏بالپوشان از آفات کشاورزی و بذرهای علف‏های هرز، در این مطالعه‏ تلاش گردید تا تنوع‏ زیستی آن‏ها در بوم‏نظام‏‏های کشاورزی شهرستان آزادشهر در شرق استان گلستان مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش که طی سال‏های 1388 و 1389 انجام گرفت، با استفاده از تله‏های گودالی جامعه‏ی سوسک‏های کارابیده در چند بوم‏نظام ‏زراعی مهم مورد ارزیابی قرار گرفت و تنوع زیستی آن‏ها با استفاده از دو شاخص شانون- ویور و معکوس شاخص سیمپسون محاسبه گردید. سوسک‏های این خانواده در مزارع منطقه از غنای گونه‏ای بالایی برخوردار بودند و تعداد 24، 22، 18، 18 و 12 عدد گونه به ترتیب از مزارع کلزا (Brassica napus L.)، گندم (Triticum aestivum L.)، گوجه‏فرنگی (Solanum lycopersicum L.)، باقلا (Vicia faba L.) و سویا (Glycine max L.) جمع‏آوری و شناسایی شدند. گونه‏های غالب در این مزارع به ترتیب شاملHarpalus distinguendus (Duftschmid) ، Agonum dorsale (Pontoppidan)، Poecilus cupreus L. ، Agonum dorsale (Pontoppidan) و Harpalus rufipes (De Geer) بودند. در این مزارع، مقدار شاخص شانون- ویور به ترتیب 16/2، 57/2، 81/1، 22/2 و 2 و مقدار شاخص سیمپسون به ترتیب 93/4، 09/10، 21/4، 16/6 و 12/6 محاسبه شد. بیشترین (85/0±1/7) و کمترین (12/0±45/0) میانگین تعداد سوسک‏ها در هر تله به ترتیب در حاشیه‏ی مزارع کلزا و حاشیه‏ی مزارع سویا مشاهده گردید.

Keywords

• جامعه
• حفاظت
• سوسک‏های زمینی
• شانون- ویور
• غنای گونه‏ای