Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi (Apr 2020)
Türkiye’deki bal örneklerinde neonikotinoid varlığının LC-MS/Q-TOF yöntemi ile tespiti
Abstract
Organofosfatlı ve karbamatlı insektisitlere alternatif olarak geliştirilen neonikotinoidler, günümüzde dünya çapında en yaygın kullanılan insektisit sınıfı olup polen ve nektar dâhil bitkilerin tüm kısımlarına geçerek bu bitkiler tarafından üretilen ürünlere ve hatta arı ürünlerine aktarılabilmektedir. Bu sistemik özellikleriyle neonikotinoidler, bal arıları ve yabani arılar gibi canlıların yanı sıra, insanlar dahil diğer omurgalılar üzerinde de olumsuz etkilere yol açmaktadır. Bu nedenle hangi türevlerinin ne oranda etki oluşturduğuna ilişkin araştırmalar son yıllarda hızla artmakta ve bu çalışma sonuçlarına göre farklı ülkelerde neonikotinoid kullanımlarına yasaklar ve kısıtlamalar getirilmektedir. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de üretilen ballarda neonikotinoid varlığının ve dolayısıyla çevredeki kirlilik seviyesinin ölçülmesidir. Bu amaçla, hasat sonrası Türkiye’nin farklı illerindeki arı yetiştiricilerinden direkt temin edilen 44 bal örneği materyal olarak kullanılmıştır. Örneklerde acetamiprid, clothianidin, dinotefuran, imidacloprid, nitenpyram, thiacloripid ve thiamethoxam varlığı Sıvı Kromatografi Kuadrupol Uçuş Zamanlı Kütle Spektrometresi (LC-MS Q-TOF) kullanılarak araştırılmıştır. Analiz edilen örneklerin hiçbirinde neonikotinoid grubu insektisitlere rastlanmamıştır. Analiz edilen örneklerde neonikotinoidlere rastlanmaması Türkiye açısından umut verici bir bulgudur. Neonikotinoidlerin kullanım şekilleri ve canlı organizmalara etkileri üzerine artan araştırmalar yanında, çevresel varlığının da düzenli olarak takip edilmesi ve limitlerin belirlenmesinin, halk sağlığının korunması açısından önemli olduğu düşünülmektedir.
Keywords