واکاوی تأثیر اخلاق بر سلامت معنوی از منظر قرآن و روایات

Abstract

سابقه و هدف: تأثیر اخلاق بر سلامت معنوی امری پذیرفتنی است و علاوه بر مؤیّدداشتن از قرآن و روایات، بسیاری از پژوهشگران داخلی و خارجی نیز به آن اذعان کرده و آثاری را در این­ باره نگاشته­اند؛ گرچه مخالفت­هایی نیز با این مسئله شده است. هدف پژوهش حاضر تبیین تأثیر اخلاق بر سلامت معنوی از منظر قرآن و روایات بود. روش کار: روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی است که با استناد به آیات قرآن و روایات معصومان (ع) انجام شده است. برای نگارش این­ مقاله علاوه‌بر استفاده از منابع مزبور، مقالات در پایگاه‌های اطلاعاتی جست‌وجو و مقالاتِ همسو مطالعه و بررسی شد. مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند. یافته‌ها: در قرآن و روايات اعتنای زیادی به اخلاق شده است و میزان فراوانی این ­دست از آموزه­ها بعد از آموزه­های عقائدی و در وهلۀ دوم قرار دارد. از نگاه آموزه­های اسلامي، اخلاق از جهات مختلف بر سلامت روانی جامعه تأثير مي­گذارد. از جنبۀ فردي، اهتمام به فضايل و اجتناب از رذايل اخلاقي -برخلاف دیدگاه برخی از اندیشمندان غربی- آرامشِ واقعی فردي را به همراه دارد. اخلاق از جنبۀ اجتماعي، امنيت­افزایی و آرامش­زایی می‌کند و از آسيب­هاي اجتماعي در جامعه مي­كاهد. اخلاق اقتصادي با استفادۀ صحيح از نعمت­هاي الهي و كمك به قشرهای آسيب­پذير جامعه، علاوه بر سلامت­افزایی جسماني و معنويِ فردی، سلامت اجتماعي را نیز به لحاظ زدودن آسيب­هاي اجتماعي و اقتصادي ناشي از فقر فراهم مي­نمايد. نتیجه‌گیری: برای کاهش اختلالات روحی-روانی افراد و به حداقل رساندنِ بزهکاری­های اجتماعی، می­توان از ترویج بجا و شایستۀ اخلاق و آموزه­های اخلاقی به­عنوان یکی از قوی‌ترین کاهنده­ها بهره گرفت تا سلامت معنوی فرد و جامعه تضمین گردد.

Keywords

• آیات و روایات؛ اخلاق؛ سلامت معنوي؛ شاخصه‌های اخلاقی