Próba zimnej wody (pławienie) w procesach o czary we wczesnonowożytnej Europie

Abstract

Artykuł jest posumowaniem dotychczasowego stanu wiedzy na temat próby zimnej wody (pławienie) stosowanej w procesach o czary we wczesnonowożytnej Europie. Autor przedstawia, na konkretnych przykładach, w jaki sposób próba wody była przeprowadzana w poszczególnych krajach europejskich. Wskazuje na podobieństwa i różnice. Jednoznacznie jednak widać, że wiara w „sprawiedliwość” tej próby była powszechna i akceptowana w społeczeństwie europejskim, niezależnie od wyznania. I to dzięki temu powszechnemu przekonaniu, mimo że prawnie zakazana już w średniowieczu, była koronnym dowodem na to, czy ktoś jest czarownicą, czy też nie. Nie wszyscy sędziowie akceptowali tę próbę, ale byli oni w zdecydowanej mniejszości. Próba zimnej wody stosowana była na różnych etapach oskarżenia o czary, co, jak się wydaje, zależało od lokalnej tradycji.

Keywords

• próba wody
• procesy o czary
• czarownice
• czarownicy
• wczesna nowożytność
• Europa